تقویم تاریخ؛ از تشکیل کمیته دفاع ملی ایران تا تشکیل کشور فلسطین

درگذشت ابن عربی، دانشمند برجسته مسلمان

806 سال پیش در چنین روزی، بیست و هشتم ربیع الثانی سال 638 هجری قمری: 

«ابوبکر محی الدین محمد» مشهور به «ابن عربی»، عارف و دانشمند برجسته مسلمان در دمشق درگذشت. وی در سال 560 هجری قمری در آندلس ـ در اسپانیای امروزی ـ  متولد شد و پس از تحصیل علوم متداول به تزکیه نفس و سیر و سلوک پرداخت. ابن عربی سفرهای بسیاری به برخی کشورها و شهرها از جمله تونس ، مکه ، بغداد و حلب کرد و همه جا مورد احترام و تکریم قرار گرفت. وی دانشمندی پرکار بود که در برخی منابع ، آثارش را بیش از پانصد رساله و کتاب ذکر کرده اند که یکی از آنها یعنی «تفسیر کبیر» ، به تنهایی شامل چندین مجلد است . در میان آثار کوتاه و بلند ابن عربی ، کتاب «فصوص الحکم» را باید مهمترین کتاب او دانست ، زیرا در این کتاب ، دیدگاهها و اندیشه های عرفانی وی به صورت فشرده ، گرد آوری شده است.

 

 

 

تولد میرزا شرف جهان قزوینی، شاعر مشهور ایرانی 

532 سال پیش در چنین روزی، بیست و هشتم ربیع الثانی سال 912 هجری قمری:

 «میرزا شرف جهان قزوینی» ، شاعر خوش قریحه ایرانی در قزوین - از شهرهای ایران - متولد شد . او در شیراز نزد امیر غیاث الدین، دانشمند نام آور آن زمان ، علوم را فراکرفت . میرزا شرف جهان علاوه بر علوم عقلی و نقلی ، در ادب، شعر، نگارش، موسیقی و آواز نیز استاد بود. وی علاوه بر فضایل اخلاقی و مرتبه والای علمی ، شاعری توانا به شمار می رفت. از میرزا شرف جهان قزوینی نسخه خطی دیوان اشعارش برجای مانده است.

 

 

 

هم‌پیمان شدن بهبهانی و طباطبایی در جریان انقلاب مشروطه 

117 سال پیش در چنین روزی دوم آذر سال 1284 هجری شمسی:

دو عالم بزرگ و مبارز مشروطه خواه حضرات آیات بهبهانی و طباطبایی به منظور نیل به مشروطه با هم هم پیمان شدند. انتشار عکس نوژ بلژیکی مدیر کل گمرک ایران با لباس روحانیت شیعه در مجلس لهو و لعب، خشم مردم متدین و علما را برانگیخت. در این میان، کوبنده ‌ترین و مؤثرترین اعتراض از جانب سید عبداللَّه بهبهانی، عالم بزرگ تهران، مشاهده شد. مظفرالدین شاه در پی اعتراضات سهمناک بهبهانی، نامه‌ ای به او نوشت و به برآوردن خواسته ‌های وی تعهد سپرد. اما با آرام شدن مردم و فروکش کردن هیجان ‌های نخستین، اقدامی از سوی شاه قاجار در این باره صورت نگرفت و این بار، بهبهانی مصمم شد تا با همراهی سایر وعاظ مبارزه را ادامه دهد.به همین منظور دوم آذر 1284ش به منزل سید محمد طباطبایی (از علما و وعاظ سرشناس آن دوره) رفت و پس از مذاکره، این دو هم‌پیمان و متّفق شدند که در مبارزه علیه استبداد و ظلم حکومت تا رسیدن به هدف اصلی یعنی مشروطه، از یاری یکدیگر باز نایستند. این نشست که به پیمان "سیدین سندَین" معروف شد، در تاریخ مشروطیت اهمیتی بس بزرگ یافت تا جایی که رشد نهضت مشروطه‌ خواهی را آن دو بزرگوار دانسته‌ اند. بهبهانی شخصیتی بی‌ باک، شجاع و سرسخت بود و طباطبایی، عالمی متقی، پاک دامن، آگاه به علوم زمان و اوضاع سیاسی جهان. در واقع، دو ویژگی ممتازی که هر رهبر برای پیروزی نهضت بدان نیازمند است، یعنی سازش ناپذیری و درایت، به وسیله اتحاد بهبهانی و طباطبایی حاصل شد و پیروزی‌ های بعدی را ممکن ساخت تا به مشروطه دست یافت.

 

 

 

درگذشت ادیب الممالک فراهانی، شاعر و نویسنده معروف ایرانی 

108 سال پیش در چنین روزی، بیست و هشتم ربیع الثانی سال 1336 هجری قمری: 

«ادیب الممالک فراهانی»، نویسنده و شاعر معروف ایرانی درگذشت. وی در سال 1277 ه.ق متولد شد و به شعر و نویسندگی علاقه داشت  و به همین دلیل، مسئولیت انتشار روزنامه های ادب، مجلس و آفتاب را به عهده گرفت. او در کنار این کار به فعالیت های سیاسی پرداخت و در جریان انقلاب مشروطه به مجاهدان انقلاب پیوست و به یاری آزادیخواهان شتافت. ادیب الممالک در سرودن انواع قالب های شعری ، توانایی ویژه ای داشت و سبک اساتید قدیم را به خوبی رعایت می کرد . وی از جمله شاعرانی بود که برای نخستین بار، مضامین و مفاهیم اجتماعی و سیاسی ، به ویژه میهن دوستی را در اشعارش به کار گرفت . اغلب اشعار ادیب الممالک بازتاب زندگی اجتماعی و مبارزات سیاسی خود اوست.

 

 

 

تشکیل کمیته دفاع ملی ایران 

107 سال پیش در چنین روزی دوم آذر سال 1294 هجری شمسی:

"کمیته دفاع ملی" ایران در شهر قم در جریان جنگ جهانی اول تشکیل شد. پس از تجاوز ارتش روس به ایران در جریان جنگ جهانی اول و پیشروی تا نواحی اطراف تهران و انحلال مجلس شورای ملی، عده‌ ای از نمایندگان مجلس، روحانیان بلند پایه و تجار تهران، پایتخت را به قصد قم ترک کردند و در قم، کمیته دفاع ملی را تاسیس نمودند. در این حال فرمان جهاد علیه روس از طرف علما صادر شد. در همین ایام، قوای جنگی روسیه، شهر ساوه را تصرف کرده، به سمت قم پیشروی کردند. اعضای کمیته دفاع ملی به سرعت رهسپار اصفهان و سپس به سمت کرمانشاه حرکت کردند. قوای روسیه نیز پس ازتصرف ساوه، شهرهای قم و کاشان را اشغال کردند و برای مقابله با کمیته راهی کرمانشاه شدند. این کمیته در کرمانشاه، دولت موقتی تشکیل داد و به جنگ روس ‌ها رفت. پس از چندین درگیری بین قوای روس و انگلیس با کمیته دفاع ملی، این کمیته مجبور شد جای خود را تغییر دهد و مدتی در قصر شیرین و موصل در عراق اقامت نموده، سرانجام به استانبول رفتند. این کمیته و دولت موقت در اردیبهشت سال بعد با نامی دیگر اعلام موجودیت کرد، اما سرانجام پس از پایان جنگ منحل شد.

 

 

 

درگذشت غلامحسین درویش خان، استاد موسیقی ایرانی 

96 سال پیش در چنین روزی دوم آذر سال 1305 هجری شمسی:

"غلامحسین درویش خان" استاد تار و موسیقی ایران درگذشت. غلامحسین درویش معروف به درویش‌ خان، در سال 1251 ش در تهران به دنیا آمد. وی در یازده‌ سالگی به دسته موزیک مدرسه دارالفنون وارد شد و جزء نوازندگان دسته مخصوص گردید. درویش‌ خان چند مسافرت به انگلستان و روسیه برای پر کردن صفحه گرامافون انجام داد. او دارای طبعی لطیف و ذوقی سرشار بود. درویش، به سبب آشنایی با موزیک نظامی، در نوازندگی، تکنیکی خاص و بدیع داشت و با ابتکارات خود، موسیقی ایرانی را تا حدی از حالت یکنواختی خارج ساخت. او همچنین تصنیف ‌ها و کنسرت ‌هایی نیز برای کمک به مستمندان و آسیب‌ دیدگان ترتیب می‌ داد. درویش خان در موسیقی سنتی ایران تحولی ایجاد نمود. درویش خان سرانجام در 2 آذر سال 1305ش در حالی که عازم منزلش بود، بر اثر تصادف با اتومبیل در 54 سالگی درگذشت.

 

 

 

درگذشت جاگادیش چاندرا بورا، دانشمند مشهور بنگالی 

85 سال پیش در چنین روزی برابر با بیست و سوم نوامبر 1937 میلادی:

جاگادیش چاندرا بوز،(Jagadish Chandra Bose) دانشمند شهیر بنگالی درگذشت. جاگادیش در ۳۰ نوامبر ۱۸۵۸ در یکی از نواحی نزدیک داکا به دنیا آمد. جاگادیش یک دانشمند در زمینه فیزیک، زیست‌فیزیک، زیست‌شناسی، گیاه‌شناسی، و باستان‌شناسی اهل هند بود. از او همچنین به عنوان نویسنده و پدر داستان های علمی تخیلی بنگالی یاد می شود. اما شهرت جاگادیش به خاطر اقداماتش در اختراع رادیو و مایکرو ویو است. او پیشگام تحقیقات رادیو و مایکروویو نوری است. از او به عنوان یکی از پدران علم رادیویی نام برده اند. چاندرا بوز در 78 سالگی درگذشت.

 

 

 

درگذشت آیت الله احمد عاملی آرانی، دانشمند مسلمان

83 سال پیش، در روز بیست و هشتم ربیع الثانی سال 1361 هجری قمری:

 آیت الله «احمد عاملی آرانی» عالم و فقیه بافضیلت درگذشت. وی در سال 1279 ق در خانواده ای روحانی و فاضل در شهر آران و بیدگل در مرکز ایران متولد شد . احمد به زودی آموزش دروس دینی را نزد پدر و برخی عالمان شهر خود آغاز کرد و نوزده سال داشت که برای ادامه تحصیل به شهر کاشان رفت . از کاشان نیز پس از فراگیری فقه و اصول، راهی حوزه علمیه نجف اشرف در عراق شد و از محضر بزرگان آن شهر ، علوم بسیاری کسب کرد. آیت الله آرانی پس از بازگشت به شهر خود ، به تبلیغ اسلام در میان مردم و آموزش دروس دینی و نگارش کتاب پرداخت . وی فردی پرهیزکار ، ساده زیست و مردم دوست بود و همواره به افراد مستمند کمک می کرد . کتاب های «نهج الرشاد فی شرح الارشاد» و «سبیل الجنان» از جمله آثار این عالم بزرگ هستند.

 

 

 

تشکیل کشور فلسطین 

48 سال پیش در چنین روزی بیست و سوم نوامبر سال 1974 میلادی:

 تشکیل کشور فلسطین به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید. مسئله فلسطین در واقع از نخستین مسایلی است که در مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح گردید. با این حالْ بسیاری از قطعنامه‌ های سازمان ملل با در نظر گرفتن مطامع قدرت‌ های بزرگ و صهیونیست ‌ها صادر می‌ گردید. دولت نژادپرست صهیونیستی به استناد یکی از همین قطعنامه‌ ها در 14 ماه مه 1948م اعلام موجودیت نمود. در این میان، مسئله فلسطین علی‌رغم تلاش ‌های مستقیم و غیرمستقیم کشورهایى چون امریکا و انگلستان، به واسطه مبارزات حق‌ طلبانه مردم فلسطین همیشه به عنوان یکی از مسائل روز مطرح ماند. کنفرانس سرانِ عرب در نوامبر 1973م، سازمان آزادی‌بخش فلسطین را تنها نماینده قانونی مردم این منطقه دانست و در فوریه 1974م کنفرانس سران کشورهای اسلامی نیز آن را تأیید نمود. با این پیش زمینه ‌ها در 23 نوامبر 1974م مجمع عمومی سازمان ملل در دو قطعنامه این مسئله را مورد توجه قرار داد و در آن‌ها اولاً به سازمان آزادی‌بخش فلسطین اجازه داد تا به عنوان عضو ناظر در جلسات این مجمع شرکت نماید و ثانیاً حقوق ملت فلسطین در بازگشت به میهن و برخورداری از حقوق ملی را به رسمیت شناخت. اقدام سازمان ملل باعث شد تا افکار عمومی با حقانیت و مظلومیت فلسطینیان و جنایات اسرائیل آشناتر شوند. با این حال، حمایت دولت‌ های بزرگ از رژیم صهیونیستی و تداوم جنایات این رژیم و نیز سازشکاری برخی از سران عرب و رهبران فلسطین باعث شده تا مساله فلسطین همچنان لاینحل باقی بماند.

 

 

 

درگذشت آندره مالرو، نویسنده و هنرشناس معروف فرانسوی 

46 سال پیش، در روز بیست و سوم نوامبر سال 1976 میلادی:

«آندره مالرو» (Andre Malraux)، نویسنده و هنرشناس معروف فرانسوی درگذشت. وی در سال 1901 در پاریس متولد شد. مالرو در جوانی به هندوچین که تحت استعمار فرانسه بود، رفت و به مبارزه با سلطه این کشور بر کشورهای شرق آسیا پرداخت. این نویسنده فرانسوی در بازگشت از این سفر ، کتاب معروف «سرنوشت بشر» را نوشت. مالرو در جریان جنگ داخلی اسپانیا، به دفاع از جمهوریخواهان برخاست و در جنگ جهانی دوم نیز دو مرتبه توسط نازی ها اسیر شد که از زندان فرار کرد. پس از پایان جنگ، وی به سمت وزیر فرهنگ فرانسه منصوب شد. مالرو مخالف جنگ و خونریزی و مدافع آزادی بشر بود. وی در رمان «فریادهای سکوت»، هنر را شورش و طغیان علیه مرگ و نابودی تلقی می کند و سرگذشت هنر را سرگذشت انسان می داند. از دیگر کتاب های مالرو می توان به «وسوسه غرب»، «امید بشر» و «فاتحان» اشاره کرد.

 

 

 

درگذشت سلیم مؤذن زاده،مداح مشهور ایرانی 

6 سال پیش در چنین روزی، دوم آذر 1395 شمسی:

سلیم موذن زاده، مداح نامدار ایرانی درگذشت. سلیم موذن زاده اردبیلی در سال 1315 خورشیدی در محله تازه شهر اردبیل چشم بر جهان گشود. صدای خوب در خانواده وی موروثی بوده و شیخ فرج اردبیلی، پدر بزرگ؛ شیخ کریم پدر استاد سلیم و تمام برادرانش به نام های نعیم؛ رحیم و داود موذن زاده اردبیلی از صدای بسیار خوب برخوردار بوده اند. اعجاب و توانایی بی وصف در اجرای برنامه های گوناگون مداحی، نوحه خوانی، مولود خوانی، اذان و قرائت قرآن مجید از دوران نوجوانی سلیم موذن زاده را در ردیف یکی از مطرح ترین افراد در این رشته ها قرار داده است. مرحوم سلیم موذن زاده اردبیلی که بیش از 60 سال از عمر خویش را صرف اجرای برنامه های نوحه خوانی و مداحی نموده بود. و از او حدود دو هزار و 500 عنوان نوار کاست و سی دی مربوط به برنامه های عزاداری و نوحه خوانی موجود هست .مرحوم موذن زاده می گفت که حنجره اش وقف حضرت سیدالشهداء (ع) است و درست نیست که از آن برای موارد دیگر استفاده نماید. سلیم موذن زاده مداح اهل بیت صبح  روز سه شنبه 2 آذر 95 در بیمارستان امام خمینی (ره) اردبیل به علت بیماری قلبی درگذشت