تقویم تاریخ؛ از تولد کاشف سرعت نور تا درگذشت آلزایمر

درگذشت شاه عباس صفوی، از شاهان سلسله صفوی 

406 سال پیش در چنین روزی 24 جمادی الاول سال 1038:

 "شاه عباس صفوی" از شاهان سلسه صفوی در بهشهرِ مازندران درگذشت. دوره‌ حکومت شاه عباس، پادشاه معروفِ صفویه، به دلیل وجود دانشمندان، علما و هنرمندان برجسته، از اهمیت ویژه ‌ای برخوردار است. بنای مسجد امام و میدان نقش جهان اصفهان، ایجاد تونِلی در کوهرنگِ اصفهان برای انتقال آب کارون به زاینده رود ، تأسیس مرکز تجارت ابریشم ، احداث راه کاروان‌ های تجارت ابریشم از طریق اصفهان و نیز ساخت کاروانسراهای فراوان و ایجاد واحد پول جدید در سراسر ایران از جمله اقدامات شاه عباس صفوی به شمار می ‌روند. شاه عباس صفوی پس از 42 سال سلطنت، در 59 سالگی درگذشت. در حالى که با وجود بیمارى، اندیشه تسخیر بصره را در سر داشت و حتى سردار خود امام قلى خان را به فرماندهی این عملیات گماشته بود.

 

 

الحاق سیرالئون به انگلیس 

235 سال پیش در چنین روزی، نوزدهم دسامبر سال 1787 میلادی:

کشور آفریقایی سیرالئون، پس از گذشت 327 سال از تاریخ کشف آن توسط اروپائیان، ضمیمه انگلستان شد. این کشور ابتدا توسط یک جهانگرد پرتغالی کشف و مستعمره این کشور شد. در سال های استعمار سیرالئون توسط پرتغال، هزاران نفر از مردان و زنان این کشور آفریقایی در بازارهای اروپا به عنوان برده ، فروخته شدند. پس از شکست پرتغال از انگلیس و با آغاز سلطه استعماری انگلیس بر سیرالئون، این روند نیز ادامه یافت. در سال 1961 میلادی ، سیرالئون مستقل و دارای حکومت فرمانداری کل شد و سپس درسال 1971 میلادی حکومت آن تبدیل به جمهوری شد . سیرالئون با مساحت 71740 کیلومترمربع در غرب قاره آفریقا و سواحل اقیانوس اطلس واقع شده و با گینه و لیبریا همسایه است.

 

 

تولد آلبرت مایکلسون، کاشف سرعت نور 

170 سال پیش در چنین روزی نوزدهم دسامبر سال 1852 میلادی:

"آلبرت مایکلسون" (Albert Abraham Michelson) فیزیکدان امریکایی و کاشف سرعت نور متولد شد. آلبرت آبراهام مایکلسون فیزیک‌دان آمریکایی روس‌تبار بود بیشتر به خاطر فعالیت‌هایش در اندازه‌گیری سرعت نور و آزمایش مایکلسون-مورلی مشهور است . او در سال ۱۹۰۷ جایزه فیزیک نوبل را دریافت کرد و اولین آمریکایی بود که موفق به دریافت جایزه نوبل در علوم شد. او از آکادمی نیروی دریایی ایالات متحده در رشته ریاضیات فارغ‌التحصیل شده بود و بعدها در همانجا تدریس کرد . او با اختراع ابزاری که «تداخل‌سنج» نامیده می‌شد شروع به اندازه‌گیری سرعت نور کرد . او با اندازه‌گیری سرعت نور در جهت‌های مختلف نشان داد که سرعت نور مستقل از سرعت منبع نور است و در نتیجه این نظریه که امواج نوری در محیطی بنام «اتر» در فضا جریان دارند، بی اعتبار است. اینشتین بر پایه تحقیقات او موفق به اکتشاف نظریه نسبیت گردید.

 

 

تولد برژنف، رهبر پیشین اتحاد جماهیر شوروی 

116 سال پیش در چنین روزی نوزدهم دسامبر سال 1906 میلادی:

"لئویید برژنف"(Leonid Brezhnev) رهبر پیشین اتحاد جماهیر شوروی سابق در خانواده ‌ای فقیر در اوکراین متولد شد. وی پس از اتمام تحصیلات خود وارد حزب کمونیست شد و مدارج ترقی را پیمود. بِرِژنف در جریان نوزدهمین کنگره حزب کمونیست شوروی، به توصیه خروشجف به عضویت کمیته مرکزی حزب کمونیست برگزیده شد و پس از مرگ استالین نیز تحت توجه و حمایت خاص خروشچف به سرعت در تشکیلات حزبی ترقی کرد. بِرژنِف در سال 1960م به سمت ریاست هیأت رئیسه شورای عالی اتحاد جماهیر شوروی که یک مقام تشریفاتی و معاون ریاست جمهوری بود، انتخاب شد و در نهایتْ در سال 1964م به مقام معاونت خروشچف در رهبری حزب، ارتقا یافت. بِرِژنف در همین موقعیت حساس، هنگامی که خروشچف برای استراحت در خارج از کشور به سر می ‌برد، به ولی نعمت خود خیانت کرد و موجبات برکناری او را از نخست وزیری و رهبری حزب کمونیست شوروی فراهم ساخت. از این زمان، بِرِژنف 58 ساله رهبری شوروی سابق را به عهده گرفت. لئونید بِرژنِف، صاحب دکترینی معروف به دکترین بِرِژنف بود که بر اساس آن تمام کشورهای سوسیالیستی جهان به مثابه یک اردوگاه به شمار می‌ روند و با خلل آمدن به هر یک، بقیه باید در رفع آن مداخله کنند. او معتقد بود که پیوند نظامی، ضامن بقای اردوگاه کمونیسم خواهد بود. بر مبنای همین دکترین بود که در سال 1968م و 1979م، دستور تهاجم ارتش سرخ شوروی سابق به چکسلواکی و افغانستان را صادر کرد. لئونید بِرژنِف سرانجام پس از 18 سال رهبری بلامنازع شوروی، در دهم نوامبر 1982م بر اثر سکته قلبی در سن 76 سالگی درگذشت و یوری آندروپوف به جانشینی او انتخاب شد.

 

 

درگذشت آلزایمر، روانپزشک و عصب شناس آلمانی

107 سال پیش در چنین روزی نوزدهم دسامبر سال 1915 میلادی:

آلویز آلزایمر(Alois Alzheimer)، روانپزشک و عصب شناس المانی درگذشت. این داشمند آلمانی در ۱۴ ژوئن ۱۸۶۴ در شهر مارکت‌برایت (Marktbreit) در ایالت بایرن آلمان متولد شد. وی از همکاران امیل کریپلین (Emil Kraepelin) بود و بخاطر تشریح و پژوهش‌هایش در مورد بیماری زوال عقل، نام این بیماری را به افتخار وی بیماری آلزایمر نام نهادند. آلویز آلزایمر در ۱۹ دسامبر ۱۹۱۵ در شهر وروتسواف (Wrocław) در جنوب غربی کشور لهستان بر اثر نارسایی قلبی درگذشت.

 

 

درگذشت عباس نمینی شریف، شاعر معاصر ایرانی 

33 سال پیش در 28 آذر 1368 هجری شمسی:

 شاعر معاصر ایرانی، "عباس یمینی شریف" درگذشت. استاد عباس یمینی شریف، متخلّص به یمینی در سال 1298 ش(1919) در تهران به دنیا آمد. وی از دوران نوجوانی و جوانی شعر می گفت و داستان برای کودکان می نوشت.  از 1324 ش(1945) برخی اشعار وی وارد کتب درسی دبستان شدند و از سال 1335(1956) به عنوان مدیر مجله تازه تأسیس کیهان بچه ‌ها فعالیت نمود و تا سال 1358(1979) با آن همکاری می‌ نمود. استاد یمینی در 1336(1957) باشگاه بچه ‌ها را تأسیس کرد و در سال 1350 (1971)به همت وی جایزه نقدی یمینی شریف تأسیس شد و از آن تاریخ به بعد، هرساله، این جایزه به بهترین اثر چاپ شده در حوزه ادبیات کودکان، تعلق می ‌گرفت. استاد یمینی در 1357(1978) نیز انجمن پژوهش‌های آموزشی را بنیان نهاد. یمینی شریف در زمینه ادبیات کودکان، صاحب آثار گوناگونی است که از این میان می‌توان به کتاب‌های: قصه ‌های شیرین، داستان عروسک، سیامک و سفیدک و پلنگ یکه‌ تاز اشاره کرد. عباس یمینی شریف پیش از این در سال 1346 ش(1967) به دریافت جایزه بین ‌المللی یونسکو به مناسبت تألیف بهترین کتاب سال در ایران نائل شده بود. استاد یمینی سرانجام در 28 آذر 1368 (دسامبر 1989) در هفتاد سالگی درگذشت.

 

 

شهادت صادق گنجی در لاهور پاکستان 

32 سال پیش در چنین روزی ، بیست و هشتم آذر سال 1369 هجری شمسی:

«صادق گنجی»، مسئول خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در لاهور پاکستان ، توسط عوامل فرقه گرا و وابسته به استکبار جهانی مورد حمله مسلحانه قرار گرفت و به شهادت رسید . گنجی نزدیک به چهار سال ماموریت فرهنگی خویش را در راه معرفی ارزش های والای اسلام و گسترش روابط فرهنگی میان مردم ایران و پاکستان سپری کرد. وی در آستانه بازگشت به ایران اسلامی و پس از مراسم تودیع که از سوی فرهنگیان و شخصیت های علمی و ادبی لاهور برایش برگزار شده بود، توسط فرقه گرایان متحجر و همسو با استکبار جهانی، به شهادت رسید

 

 

درگذشت حاج آقا حسن قمی، عالم برجسته 

 16 سال پیش در چنین روزی بیست و چهارم جمادی الاول سال 1428 هجری قمری:

 حاج آقا حسن قمی، عالم برجسته ، درگذشت. آیت الله طباطبایی قمی در سوم صفر سال 1329 قمری در شهر مقدس مشهد دیده به جهان گشود و پس از تحصیلات مقدماتی در محضر مدرسین بزرگ مشهد و درک درس پدر بزگوار در زمان قیام بزرگ مرحوم حاج آقای حسین طباطبایی قمی، همگام با وی در دفاع از حریم مقدسات دینی ، عمر خود را سپری کرد و در اثر حکم ظالمانه رضاخانی ، به همراه پدر به عراق تبعید شد. این عالم مبارز پس از رحلت پدر خویش ، برای اداره حوزه علمیه مشهد به زادگاه خود بازگشت. حاج آقا حسن قمی آثار علمی فراوانی از خود به یادگار گذاشت که کتاب الحج و حاشیه بر عروه الوثقی به انضمام رساله های عملیه و مناسک ، از آن جمله است. ایشان در سال 1342 شمسی همگام با سایر مراجع قیام کرد و به همین دلیل توسط رژیم شاه ، بازداشت شد و تا پیروزی انقلاب اسلامی در تبعید به سر برد . وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز همواره در خدمت اهداف و آرمانهای انقلاب بود.