تقویم تاریخ؛ از حفر اولین چاه نفت تا بسته شدن همه فرودگاه ها در ایران

تولد ابن رومی، شاعر مشهور عرب

1223 سال پیش در چنین روزی، دوم رجب سال 221 هجری قمری:

«ابن رومی» شاعر مشهور عرب در شهر بغداد متولد شد. او از کودکی تحصیل علم را نزد پدرش آغاز کرد و سپس در محضر اساتید برجسته آن زمان ، تحصیلات خود را ادامه داد. ابن رومی در جوانی در علوم رایج زمان خود به ویژه در ادبیات و سرودن شعر مهارت خوبی پیدا کرد . ابن رومی را شاعر خاص امام حسن عسکری (ع)، از اهل بیت رسول گرامی اسلام (ص) می دانند زیرا اشعار بسیاری در مدح آن حضرت سروده است . از ابن رومی اشعار زیبایی برجای مانده که همه آنها دلالت بر تسلط او بر شعر و وسعت اطلاعاتش دارد. ابن رومی در سال 283 هجری قمری وفات یافت.

 

 

درگذشت ابوریحان بیرونی، منجم برجسته ایرانی 

1004 سال پیش در چنین روزی، دوم رجب سال 440 هجری قمری:

«ابوریحان بیرونی»، دانشمند برجسته و کم نظیر ایرانی در شهر غزنه ـ در مرکز افغانستان کنونی ـ درگذشت. ابوریحان از آغاز دوران تحصیل ، علاقه ویژه ای به علوم ریاضی و طبیعی داشت و پس از مدت زمانی کوتاه ، یکی از اساتید بزرگ در این علوم شد. او سپس به تاریخ و جغرافیا روی آورد و آنگاه علومی مانند طب ، داروسازی ، معدن شناسی و نجوم را آموخت و چهره ای برجسته در اکثر رشته های علمی شد . این فیلسوف و حکیم بزرگ مسلمان ، قرن ها قبل از دانشمندان غربی ، کروی بودن زمین را کشف کرد و براساس محاسبات خود به این نتیجه رسید که زمین هر روز یک بار به دور خود و هر سال یک بار به دور خورشید می چرخد. ابوریحان بیرونی به زبان های عربی ، یونانی و سانسکریت تسلط داشت و با تکیه بر دانش گسترده خویش ، کتاب های متعددی را ترجمه کرد. علاوه برآن ، حدود نیمی از آثار باارزش این دانشمند مسلمان در علم ریاضیات و نجوم است . ازجمله تالیفات باارزش ابوریحان بیرونی می توان به کتب «آثار الباقیه»، «تحقیق ماللهند» و «الجواهر» اشاره کرد.

 

 

امضای معاهده بردا میان انگلیس و هلند

 

356 سال پیش، در روز بیست و چهارم ژانویه سال 1667 میلادی:

معاهده بردا (Breda) میان انگلیس و هلند به امضا رسید. براساس این معاهده، هلند که توانایی حفظ مستعمرات خود را در قاره تازه کشف شده آمریکا نداشت، آنها را به انگلیس واگذار کرد. مهمترین منطقه ای که به موجب معاهده بردا به انگلیس واگذار شد، ایالت فعلی نیویورک در شرق آمریکا بود. انگلیس در ازای سرزمین هایی که از هلند دریافت کرد، منطقه گویان درآمریکای جنوبی را به این کشور واگذار کرد.

 

 

حفر اولین چاه نفت جهان در پنسیلوانیا

164 سال پیش در چنین روزی، بیست و چهارم ژانویه سال 1859 میلادی:

اولین چاه نفت جهان در ایالت پنسیلوانیا حفر و به نفت رسید. تا قبل از حفر نخستین چاه نفت به کمک وسایل جدید حفاری، این ماده مهم فقط از چشمه‌ های سطحی نفت، یا چاه ‌های کم عمق که به وسیله دستْ حفر می‌ شد استخراج می‌ گردید و موارد استفاده از نفت خام نیز محدود بود. بدین ترتیب برای نخستین بار در تاریخ، این ماده حیاتی از اعماق زمین بیرون آورده شد. این چاه توسط «ادوین لورنتین دریک» در ایالت پنسیلوانیای آمریکا حفر شد و پس از یک سال کار، در 230 متری عمق زمین به نفت رسید. کشف نفت به عنوان مهم‌ترین کشف نیمه دوم قرن نوزدهم، تاثیر شگرفی در توسعه صنایع و وسایل حمل و نقل برجای گذاشت و در سال ‌های بعد، به یکی از مهم‌ترین منابع انرژی تبدیل شد که حتی بر سیاست ‌های جهانی نیز تاثیر گذاشت.

 

 

ورود نیروهای نظامی روسیه به ایران 

108 سال پیش در چنین روزی چهارم بهمن سال 1293 هجری قمری:

در بحبوحه جنگ جهانی اول جهانی نیروهای نظامی روسیه وارد ایران شدند. هنوز مدتی از تاجگذاری احمدشاه قاجار نگذشته بود که جنگ جهانی اول آغاز شد. در این جنگ، دولت‌ های روسیه، انگلستان و فرانسه با دولت ‌های آلمان، اتریش، مجارستان و ایتالیا به نبرد برخاستند و پس از مدتی حکومت عثمانی نیز اتّحاد خویش را با آلمان اعلام کرد و عملاً وارد جنگ گردید. طرفین جنگ تلاش زیادی به عمل آوردند تا در دولت ایران نفوذ کرده و آن را به نفع خویش وارد کارزار نمایند و از منطقه سوق‌ الجیشی ایران، ضربه سهمگینی به دشمن خود وارد کنند. در این زمان، دولت ایران گرچه بی‌طرفی ایران را در جنگ اعلام نمود، اما هیچ کدام از طرفین جنگ، اعتنایی به این امر نکرده و وارد خاک ایران شدند. انگلستان از جنوب و روسیه از شمال کشور متجاوزانه وارد ایران شدند و منطقه وسیعی را در اشغال خویش قرار دادند. روسیه پس از هجوم به ایران، به جنگ با نیروهای عثمانی که در آذربایجان به خاک ایران تجاوز کرده بودند پرداخت و هر دو اشغالگر به جان هم افتادند تا این‌که نیروهای امپراتوری عثمانی شکست خوردند. حاکمیت ایران در این زمان به ضعیف‌ترین درجه رسید و اوضاع سیاسی و اقتصادی کشور به شدت بحران ‌زده بود. اشغال قسمت شمالی ایران از سوی دولت تزار روس به مدت سه سال طول کشید. در نهایت در سال 1296 شمسی (1917 میلادی) انقلاب کمونیستی روسیه به وقوع پیوست و نیروهای روسی به دلیل اوضاع بحرانی داخلی روسیه، شمال ایران را تخلیه کردند.

 

 

تولد استاد محمود فرشچیان، نقاش و مینیاتوریست ایرانی 

93 سال پیش در چنین روزی چهارم بهمن سال 1308 هجری شمسی:

استاد محمود فرشچیان نقاش و مینیاتوریست معاصر ایرانی متولد شد. محمود فرشچیان، چهره ی ماندگار ایران در عرصه ی هنر و فرهنگ است. نگارگر و نقاش پرآوازه این سرزمین کهن که دنیای هنر را با آثار شگرف و بی نظیر خویش شگفت زده کرد و با خلق نقش هایی زیبا، روح تازه ای را به کالبد جهان هستی دمید. پدر او حاج غلامرضا فرشچیان، از تاجران بنام فرش و نماینده فرش اصفهان بود. محمود فرشچیان از دوره کودکی استعداد و علاقه خود را در زمینه نقاشی نمایان کرد. پدر استاد به همین دلیل وی را به کارگاه نقاشی استاد حاج میرزا آقا امامی برد تا زمینه لازم برای پرورش ذوق او در این هنر فراهم شود. محمود فرشچیان با تلاش و کوشش فراوان موفق به دریافت مدرک دانش آموختگی از مدرسه هنرهای زیبای اصفهان شد. استاد برای گذراندن دوره ی هنرهای زیبا به اروپا سفر کرد و چندین سال به مطالعه آثار هنرمندان غربی در موزه ها پرداخت. او با جدیت و دقت به کار تحقیق و بررسی در این زمینه همت گماشت، به گونه ای که هر روز در موزه های اروپا، او نخستین کسی بود که با بسته ای از کتاب و قلم، به موزه می رفت و آخرین شخصی بود که از موزه خارج می شد. استاد محمود فرشچیان به واسطه خلق آثار بدیع، جوایز و تقدیر نامه های فراوانی دریافت کرد که از آن جمله می توان به افزودن نام این استاد هنرمند ایرانی در فهرست روشنفکران قرن بیست و یکم، نشان درجه یک هنر، تندیس طلایی اسکار ایتالیا، نشان هنر نخل طلایی ایتالیا، تندیس طلایی اروپایی هنرایتالیا، دیپلم آکادمیک اروپا، دیپلم لیاقت دانشگاه هنرایتالیا، مدال طلای آکادمی هنر و کار ایتالیا، جایزه اول وزارت فرهنگ و هنرایران، مدال طلای جشنواره بین المللی هنر بلژیک و مدال طلای هنر نظامی ایران اشاره کرد. یکی از هدایای دولتمردان جمهوری اسلامی ایران به مقامات کشورهای خارجی نقاشی های زیبای استاد محمود فرشچیان است.

 

 

درگذشت وینستون چرچیل، سیاستمدار معروف انگلیسی

58 سال پیش، در روز بیست و چهارم ژانویه سال 1965 میلادی:

«وینستون چرچیل» ( Winston Churchill)، سیاستمدار معروف انگلیسی در 91 سالگی درگذشت. وی در سال 1874 متولد شد و در سال 1895 وارد ارتش انگلستان شد و در جنگهای استعماری شرکت کرد. چرچیل در سال 1900 به عنوان نماینده حزب محافظه کار انگلیس وارد مجلس شد و چندبار به وزارت و دو بار به نخست وزیری رسید . آنچه بیشتر باعث شهرت چرچیل شده است، نخست وزیری وی در جنگ جهانی دوم بود. چرچیل در این جنگ با سیاست های زیرکانه خویش، نقش مهمی در پیشبرد مقاصد انگلیس ایفا کرد. از وی کتاب هایی نیز برجای مانده که «بحران جهانی» در چهار جلد و سری کتاب هایی تحت عنوان عمومی «جنگ جهانی دوم» از آن جمله است.

 

 

بستن همه فرودگاه های ایران توسط شاپور بختیار

44 سال پیش در چنین روزی، چهارم بهمن سال 1357 هجری شمسی:

پس از انتشار خبر بازگشت قریب الوقوع حضرت امام خمینی (ره) از پاریس به ایران، شاپور بختیار، نخست وزیر سرسپرده رژیم شاه که می دانست با ورود امام خمینی (ره) ، اوضاع از کنترل او به کلی خارج خواهد شد، در یک اقدام عجولانه و نسنجیده دستور داد تمامی فرودگاه های ایران را ببندند تا مانع از ورود رهبر انقلاب به ایران شود. این اقدام دولت باعث خشم مردم شد که بی صبرانه منتظر ورود امام خمینی (ره) به ایران بودند. همچنین عده ای از شخصیت های برجسته و مبارز همچون شهید آیت ا ... مطهری و شهید دکتر بهشتی در اعتراض به بستن فرودگاه ها، در مسجد دانشگاه تهران متحصن شدند. مردم نیز با به راه انداختن راهپیمایی و تظاهرات، شعارهایی علیه دولت سر دادند و خواستار باز شدن فرودگاه های کشور شدند.

 

 

درگذشت استاد حسن هریسی، خوشنویس معاصر

39 سال پیش در چنین روزی چهارم بهمن سال 1362 هجری شمسی:

استاد "حسن هریسی" خوشنویس معاصر درگذششت. استاد حسن هَریسی از دوازده سالگی به مدرسه طالبیه تبریز رفت و پس از فراگیری قرآن، گلستان سعدی، صرف، نحو، منطق و فقه و اصول، به خوشنویسی روی آورد و خط نستعلیق و نسخ را در محضر استادان شهر آموخت. استاد هریسی از 25 سالگی خدمات فرهنگی خود را به عنوان معلم خوشنویسی در مدارس تبریز آغاز کرد و از 1347 در خانه فرهنگ تبریز به آموزش خوشنویسی پرداخت. علاوه بر کتابچه ‌ها و جزوات رسم ‌الخط، از استاد هریسی کتابت سه نسخه قرآن، سه نسخه مفاتیح ‌الجنان، مُنتهی‌ الامال، معراجُ السّعاده، صحیفه سجادیه و ده جلد نهج ‌البلاغه به یادگار مانده است. وی علاوه بر خوشنویسی، طراحی سرفصل کتاب‌ها را نیز انجام می‌داد که صفحات اول کتابت قرآن، از آن نمونه است. استاد هریسی سرانجام در هشتاد سالگی براثر سکته مغزی در تبریز در گذشت.