تقویم تاریخ؛ از سقوط آخرین دولت اسلامی در اروپا تا عملیات پنجه عقاب آمریکا

 درگذشت محمد بن حسن دارقطنی، از ادیبان مسلمان 

1093 سال پیش در چنین روزی، چهارم شوال سال 351 هجری قمری:

 «محمد بن حسن دارقطنی» (Dare Ghotni)، از علما و ادیبان قرن چهارم هجری قمری، درگذشت. او از قاریان و مفسرین مشهور قرآن در عصر خود بود. دارقطنی بیشتر عمر خود را در راه تالیف آثار علمی سپری کرد. از جمله آثار او می توان به کتب «المعجم الاکبر»، «المناسک و الموضع فی معانی القرآن» اشاره کرد.

 

 

سقوط آخرین دولت اسلامی در قرناطه 

531 سال پیش (به نقل تاریخ نگاران)در چنین روزی برابر با 25 آوریل 1492 میلادی:

آخرین دولت اسلامی در اروپا در "غرناطه" سقوط کرد. پس از ظهور دین مبین اسلام و در پی گسترش آن در نواحی غرب آسیا و شمال افریقا، سپاهیان اسلام از طریق تنگه جبل‌ الطّارق وارد منطقه جنوب غربی اروپا شدند و این ناحیه به مدت هشت قرن تحت نظر خلفای اسلامی قرار داشت. این ناحیه که امروزه اسپانیا می‌‌باشد در آن زمان اندلس نامیده می‌‌شد. با گذشت زمان، مسیحیان اسپانیا به کمک دیگران زمینه ترویج فساد را در بین مسلمانان به وجود آوردند و سرزمین اندلس را از دست مسلمانان خارج ساختند. در این هنگام عده بسیاری از مسلمانان از شهرهای اسپانیا به غرناطه آمدند و این شهر مدتی دراختیار آنان بود. در نهایت، این شهر به عنوان آخرین پایگاه دولت اسلامی در اروپا، در 25 آوریل در سال 1492میلادی به تصرف مسیحیان درآمد و به حکومت هشت‌صد ساله مسلمانان در این منطقه پایان داده شد. دوران حاکمیت اسلام در این منطقه با شکوفایى علم و دانش همراه بود؛ علوم قرآنی و حدیث، فقه، علوم طبیعی و پزشکی، نجوم و ریاضیات، فلسفه و ادبیات جلوه‌‌هایى از بُعد علمی و فرهنگی مسلمانان در این منطقه به حساب می ‌آمد. گرچه در کنار علوم فوق، باید از معماری اسلامی یاد کرد که بقایای آن در اسپانیای امروز نشانه‌‌هایى از فکر بدیع و تلاش مسلمانان در نمایش دین اسلام در تمامی جهات زندگی است.

 

 

تولد سید محمد دلداری از علمای بزرگ هند 

184 سال پیش در چنین روزی، چهارم شوال سال 1260 هجری قمری:

«سید محمد دلداری»، از علمای بزرگ هند متولد شد. او تحصیلاتش را ابتدا نزد پدر و دیگر علمای آن عصر آغاز کرد و پس از سال ها کسب دانش در علوم مختلف دینی به تالیف کتب ارزشمندی همت گماشت. از جمله آثار او که متجاوز از چهل جلد است، می توان به کتاب «عماد الاجتهاد» در علم فقه اشاره کرد.

 

 

اعلان جنگ دولت آمریکا به اسپانیا

125 سال پیش در چنین روزی برابر با 25 آوریل1898 میلادی:

دولت آمریکا (واشنگتن) به اسپانیا اعلان جنگ داد. این دولت قبلا از اسپانیا خواسته بود که مسئله کوبا را از راه مسالمت آمیز حل کند. برخی از کوبائیان از مدتها پیش خواهان استقلال بودند و چندبار بر ضد اسپانیا دست به انقلاب و عملیات مسلحانه زده بودند. انفجار کشتی نظامی آمریکایی ماین «Maine» در آب های کوبا، بهانه مناسبی به دست دولت واشنگتن داد تا با اسپانیا وارد جنگ شود. در این جنگ که از ۲۵ آوریل تا ۱۲ اوت ۱۸۹۸ (به مدت۱۱۳ روز) ادامه داشت، اسپانیا شکست خورد و طبق قرارداد پاریس؛ سرزمین های فیلیپین، گوام، پرتوریکو و کوبا را به آمریکا داد. دولت آمریکا در سال ۱۹۰۲ اداره امور کوبا را به دولت محلی این جزیره واگذار کرد. فیلیپین نیز پس از جنگ جهانی دوم استقلال به دست آورد، ولی گوام و پرتوریکو هنوز توسط دولت ایالات متحده اداره می‌شوند اگرچه جزو خاک این کشور محسوب نمی شوند. کوبا که یک مهاجر نشین اسپانیایی بود از سال ۱۴۹۲ به مدت بیش از چهار قرن از مستملکات اسپانیا بشمار می رفت. فیلیپین نیز که نام پادشاه وقت اسپانیا بر آن نهاده شده از زمان دیدار ماژلان از این مجمع الجزایر در زمره مستعمرات اسپانیا قرارگرفته بود.

 

 

اعتراضات گسترده در آمریکا علیه جنگ ویتنام 

52 سال پیش، در روز بیست و پنجم آوریل سال 1971 میلادی:

در ادامه اعتراضات گسترده مردم آمریکا به عملیات نظامی این کشور در ویتنام، حدود 200 هزار تن از مردم آمریکا در واشنگتن تظاهرات کردند. این تظاهرات، یکی از بزرگترین واکنش های اعتراض آمیز مردم آمریکا علیه سیاست های تجاوزکارانه دولت این کشور در ویتنام بود. آمریکا در جنگ با ویتنام که از سال 1964 آغاز شد، 500 هزار سرباز به این کشور اعزام کرد که هزاران نفر از آنها کشته و مجروح شدند. به همین دلیل، به موازات تشدید جنگ در ویتنام و کشته شدن افراد بیشتری از دو طرف، مخالفت مردم آمریکا با اعزام فرزندانشان به ویتنام افزایش یافت و واشنگتن، بر اثر فشارهای داخلی و بین المللی و به خاطر شکست های پیاپی در جبهه های نبرد در ویتنام، در سال 1975 ناچار به خروج از این کشور شد.

 

 

سرنگونی حکومت دیکتاتوری در پرتغال

49 سال پیش، در روز بیست و پنجم آوریل سال 1974 میلادی:

با شورش افسران جوان در پرتغال، حکومت دیکتاتوری ژنرال «اسپینولا» (Spinola) سرنگون شد. از آنجا که مردم از این افسران با گل های میخک استقبال کردند، به «انقلاب میخک» معروف شد. این انقلاب به چند دهه استبداد که «آنتوان سالازار» نخست وزیر اسبق پرتغال آن را بنیان گذاشته بود، پایان داد. وی معتقد بود که برای انجام اصلاحات اقتصادی و اجتماعی، دیکتاتوری لازم است. اگرچه سالازار در سال 1970 درگذشت، اما روش او ادامه یافت تا آنکه چهار سال بعد، شورش نظامیان به آن خاتمه داد. با این حال به اعتقاد کارشناسان، انقلاب میخک نیز در عمل به وعده های خود برای بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم پرتغال چندان موفق نبوده است.

 

 

عملیات پنجه عقاب آمریکا در ایران 

43 سال پیش در چنین روزی، پنجم اردیبهشت سال 1359 هجری شمسی:

آمریکا با تعدادی بالگرد و هواپیما، خاک ایران را با عملیاتی با عنوان عملیات پنجه عقاب، مورد تجاوز نظامی قرار داد. دولت آمریکا که از ترفندهای مختلف خود در جهت شکست نظام جمهوری اسلامی ایران به نتیجه ای نرسیده بود، به قصد رهایی جاسوسانش که در جریان تسخیر لانه جاسوسی آمریکا دستگیر شده بودند، این تجاوز را انجام داد. این حمله علیرغم برنامه ریزی دقیق، تجهیزات پیشرفته و تمرین های زیادی که آمریکایی ها در مکان های مشابه انجام داده بودند، به علت وقوع توفان شن در بیابان های کویری اطراف شهر طبس در شمال شرقی ایران، شکست خورد و تعدادی از هواپیماها و بالگردهای آمریکایی آتش گرفتند و چندتن از نیروهای نظامی آمریکا کشته شدند و بقیه آنان با ناکامی و رسوایی از خاک ایران گریختند . قرار بود آمریکایی ها پس از فرود در طبس، با بالگرد به سوی تهران پرواز کنند. توفان شن، مقامات آمریکایی را که تمام پیش بینی های لازم را انجام داده و حتی اوضاع جوی را نیز بررسی کرده بودند، به شدت متحیر ساخت. در واقع این لطف خداوند متعال بود که ملت ایران را در آن لحظات حساس و در نیمه های شب یاری فرمود و تجاوز آمریکا را با شکست روبرو کرد. حضرت امام خمینی (ره)، رهبر فقید انقلاب اسلامی ایران طی سخنانی، درمورد شکست مفتضحانه نظامی آمریکا، فرمود: «اکنون که شیطان بزرگ دست به کار احمقانه زده است، ملت شریف و رزمنده ما باید برای خدای تبارک و تعالی با تمام توان خود و با اتکال به قدرت خدای متعال مهیا شود و آماده نبرد با دشمنان خود گردد.»

 

 

درگذشت امیرحسین فردی، داستان نویس ایرانی

10 سال پیش، در روز پنجم اردیبهشت سال 1392 هجری شمسی:

«امیر حسین فردی» داستان نویس و فعال فرهنگی در عرصه ادبیات درگذشت. وی در سال 1328 ش. در روستایی در نزدیکی اردبیل (در شمال غربی ایران) چشم به جهان گشود. در همان دوران تحصیل، ذوق و قریحه "فردی" در داستان نویسی آشکار شد و با استقبال معلمانش روبرو شد. او فعالانه در انقلاب اسلامی ایران شرکت جست و پس از پیروزی انقلاب، به همراه چند تن، بخش ادبیات داستانی را در حوزه اندیشه و هنر انقلاب اسلامی تأسیس کرد. این نویسنده متعهد انقلاب اسلامی، از سال 1361 ش تا پایان عمر سردبیری "کیهان بچه ها"، یکی از نشریات قدیمی و معتبر کودکان را برعهده داشت. وی اقدامات موثری را در جهت گسترش ادبیات انقلاب اسلامی، به ویژه از طریق تربیت نویسندگان زبردست انجام داد و در سال 1387 شمسی به پاس خدماتش، نشان درجه یک هنری به وی تعلق گرفت. از جمله داستان های امیر حسین فردی می توان به «گرگ سالی»، «آشیانه در مه»، «امام خمینی» اشاره کرد.

 

 

درگذشت محمد علی اسلامی ندوشن، شاعر و محقق مشهور ایرانی 

1 سال پیش، در روز پنجم اردیبهشت سال 1401 هجری شمسی:

محمدعلی اسلامی نُدوشَن، حقوقودان، شاعر، نویسنده، مترجم و پژوهشگر ایرانی درگذشت. اوکه در مهر ماه 1304 شمسی در روستای ندوشن شهر یزد متولد شده بود، توانست در سال۱۳۳۴ شمسی، مدرک دکتری خود را از دانشکده حقوق دانشگاه فرانسه دریافت کند. ندوشن پس از بازگشت به ایران، در آغاز قاضی دادگستری شد و از همان زمان نوشتن مقالات برای مجلات را به طور جدی شروع کرد. پس‌از چندی برای تدریس به دانشگاه تهران رفت و به خاطر تألیفاتش در حوزه ادبیات، بدون تشریفات به عضویت هیأت‌علمی دانشگاه درآمد و در سال 1359 از دانشگاه بازنشسته شد. 

ندوشن از پرکارترین ادیبان و پژوهش‌گران معاصر ایرانی بود که هم شعر می گفت و هم داستان می نوشت. هم تألیف داشت و هم به ترجمه می پرداخت به همین خاطر از وی بیش از ۷۰ تألیف و ترجمه و صدها مقاله به‌جای مانده‌است که از جمله مهم ترین تألیفات وی می توان به کتاب «روزها»، «ایران و یونان در بستر باستان»، «ایران و تنهایی‌اش»، «کتاب زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه» و ده ها اثر دیگراشاره کرد.

اسلامی ندوشن پس از عمری کارتألیف و ترجمه در ۶اردیبهشت۱۴۰۱ در سن ۹۷ سالگی در شهر تورنتو کانادا از دنیا رفت.