تقویم تاریخ؛ از درگذشت حضرت عبدالعظیم حسنی تا کشف میکروب سل

تولد ابوالطفیل عامر کنعانی از شعرای مشهور مسلمان

1441 سال پیش در چنین روزی، پانزدهم شوال سال سوم هجری قمری:

«ابوالطفیل عامر کنانی»، از شعرا و خطبای مشهور صدراسلام ، دیده به جهان گشود. وی مدتها در مصاحبت علی بن ابیطالب (ع) می زیست و از یاران صدیق و وفادار او بود و از محضر آن حضرت کسب فیض کرد. ابوالطفیل عامر کنانی، بیشتر اشعارش را در مدح پیامبر اسلام (ص) سروده است.

 

 

درگذشت حضرت عبدالعظیم حسنی، از مباررزان دوران عباسی

1192 سال پیش در چنین روزی، پانزدهم شوال سال 252 هجری قمری:

حضرت «عبدالعظیم حسنی» درگذشت. آن حضرت از نسل امام حسن مجتبی (ع) ، نوه پیامبر گرامی اسلام (ص) بود. حضرت عبدالعظیم دارای کرامات بسیار بود. از فضائل او می توان به این نکته اشاره کرد که وی مورد وثوق و تایید چند تن از اهل بیت پیامبر گرامی اسلام (ص) بود و از آن بزرگواران حدیث نقل می کرد . خَفَقان دوران عباسی و دشمنی سختی که با علویان روا می ‏داشتند ، عبدالعظیم را به هجرت واداشت و او به ری در جنوب تهران امروز آمد و ساکن آن دیار شد. سرانجام این سلاله پاک خاندان حَسنی و این زاهد پرهیزکار در نیمه شوال سال 252 ق در 79 سالگی در ری درگذشت. آن حضرت را شهید و مسموم نیز می ‏دانند. مرقد حضرت عبدالعظیم در ری، زیارتگاه مشتاقان اهل ‏بیت است.

 

 

درگذشت شیخ محمد تقی رازی نجفی، از فقهای اصولی و عالم امامی

196 سال پیش در چنین روزی برابر با پانزدهم شوال 1248 قمری:

شیخ محمدتقى رازى نجفی اصفهانى درگذشت. محمدتقى رازى نجفی اصفهانى فرزند عبدالرّحیم، عالم امامى، فقیه اصولى و زاهدى ژرف بین و دقیق النظر بود و در محضر عالمانى همچون سید بحرالعلوم، سید على صاحب ریاض، شیخ جعفر کاشفُ الغطاء و سیدمحسن کاظمینى پرورش یافت. وى علاوه بر تبحر در علوم عقلى و نقلى، در اصول فقه نیز استادى توانا به شمار مى رفت. شیخ محمدتقى رازى اصفهانى که با نگارش کتاب هدایَةُ المسترشدین، به صاحب هدایه معروف است ، داراى تالیفات سودمند دیگرى از قبیل شرح اسماء الحُسنى و حاشیه معالم است . این عالم بزرگ در 15 شوال 1248 ق در اصفهان وفات یافت و در تخت فولادِ این شهر به خاک سپرده شد.

 

 

تولد زیگموند فروید، روانکاو مشهور اتریشی 

167سال پیش در چنین روزی ششم مه سال 1856 میلادی:

"زیگموند فروید" (Sigmund Freud) روان‏پزشک و روان‏کاو برجسته اتریشی در چکسلواکی متولد شد. او در چهارسالگی به همراه پدر و مادر یهودیش به وین رفت. فروید در هفده سالگی در دانشکده پزشکی ثبت نام کرد و در 29 سالگی کار خود را به عنوان طبیب متخصص اعصاب آغاز کرد . فروید پس از چندی در درمان بیماری ‏های روانی و روان‏شناسی تبحر پیدا کرد و به این نکته پی برد که نتایج آزمایش ‏های بالینیِ بیماران روانی برای تشخیص بیماری کافی نیست. وی برای بهبود این بیماران و در حالی که بیمار در حال استراحت مطلق و هوشیار بود از او می‏ خواست افکاری که از مغزش می‏ گذرد مسلسل‏ وار به زبان آورد. این شیوه که عبارت از کشاندن اندیشه از ضمیر ناخودآگاه به ضمیر آگاه است، به زودی به نام تحلیل روانی یا روان‏کاوی معروف شد. وقتی فروید در سال 1896م، منشأ اختلالات روانی را ناکامی‏ های جنسی عنوان کرد. منتقدان فروید نسبت به آراء او که خواهان آزادی مفرط جنسی بود اعتراض کردند و معتقد بودند که این مسئله، تمام موضوعات زیبای این دنیا هم‏چون معصومیت دوران کودکی را زیر سؤال می‏ برد. مسئله دیگری که مورد اعتراض قرار گرفت، دخالت فروید در امور شخصی بیمارانش بود. فروید منشأ اندیشه‏ ها و رفتار انسان را ضمیر ناخودآگاه وی می‏ داند و ریشه بسیاری از دردها و عقده‏ ها را، در واپس زدگی‏های دوران کودکی می‏ داند. فروید سرانجام در 23 سپتامبر 1939م در 83 سالگی بر اثر حمله قلبی درگذشت. جسد فروید را بنا به وصیت خودش سوزاندند. از زیگموند فروید آثار متعددی برجای مانده که آینده یک توهم، آشوب تمدن، روان‏شناسی توده و تعبیر رؤیا از آن جمله ‏اند.

 

 

درگذشت الکساندر هومبولد، مؤسس دانش ژئوفیزیک

164 سال پیش درچنین روزی ، ششم می سال 1859 میلادی:

«الکساندر هومبولد» (Alexander Humboldt)، جغرافی‏دان معروف آلمانی در سن 90 سالگی درگذشت. وی در سال 1769 میلادی در برلین متولد شد. او برای انجام تحقیقات خود سفرهای طولانی به قاره های آسیا و آمریکا کرد. تحقیقات او بیشتر درز مینه کشف چگونگی پیدایش کره زمین بود. هومبولد در دوران طولانی عمر خود اطلاعاتی وسیع و مدارکی فراوان جمع‏ آوری نمود و در هفتاد سالگی، این اطلاعات را در کتابی به نام کیهان انتشار داد. وی در این کتاب کوشیده است تا زمین را از لحاظ کیهانی مورد بحث قرار دهد. این کتاب یکی از جالب‏ترین کتاب‏ هایی است که در تاریخ علم نوشته شده است و به عنوان نخستین دایرةالمعارف دقیق و مستند در باب جغرافیا و زمین‏ شناسی به شمار می ‏رود. مجموعه کتاب کیهان تا جلد چهارمش در زمان خود هومبولد انتشار یافت و جلد پنجم آن پس از مرگش منتشر شد. کتاب و تحقیقات هومبولد که بر اساس کشف راز چگونگی زمین و جهان استوار بود، باعث گردید که وی را پایه‏ گذار جغرافیای نو بدانند. هم‏چنین همبولد را مؤسس دانش ژئوفیزیک دانسته‏ اند که به عنوان شاخه ‏ای از فیزیک به زمین و پدیده ‏های فیزیکی و از جمله تغییرات شتاب جاذبه، زلزله و مانند آن می‏ پردازد.

 

 

کشف میکروب سل توسط روبرت کخ

141 سال پیش در چنین روزی برابر با ششم می 1882 میلادی:

کشف میکروب سِل توسط «رابرت کخ» (Robert Koch)، زیست‌شناس آلمانی، اعلام شد. وی دو هفته پیش از آن این میکروب را که در طول تاریخ بیش از یک میلیارد انسان را کوته عمر کرده است، کشف کرده بود. پروفسور کخ بعداً راه ایزوله کردن این میکروب را به دست آورد که در برابر داروها مقاومت می‌کرد و می‌توانست سال‌ها درگوشه‌ای کمین کند و درفرصت مناسب (ضعیف شدن بدن براثر بیماری‌های دیگر و یا قحطی، بدغذایی و زحمت زیاد) دست به فعالیت بزند. پروفسور «کخ» علاوه برکشف عامل بیماری سل، با مسافرت به مصر و هند، میکروب کلرا (وبا) را نیز کشف کرد و همچنین در سال 1906، آتوکسیلAtoxyl را برضد مالاریا ساخت که مشابه «کنینQuinine» است. «کُخ» که در 11 دسامبر 1843 در بادن آلمان به دنیا آمده بود و در 27 ماه می 1910 درگذشت در سال 1905 برنده جایزه نوبل شد. رابرت کُخ بدون شک بعد از لویی پاستور کاشف پنی‏سیلین، بزرگ‏ترین میکروب شناس دنیا است و خدمات ارزنده او در راه بسط علم، هیچ‏گاه از یادها نخواهد رفت.

 

 

تولد ذبیح الله صفا، محقق و مترجم مشهور ایرانی

112 سال پیش در چنین روزی برابر با شانزدهم اردیبهشت 1290 هجری شمسی:

ذبیح ‌الله صفا، محقق و مترجم و ادیب نامی معاصر متولد شد. دکتر ذبیح ‌الله صفا شهمیرزادی در تاریخ شانزدهم اردیبهشت‌ماه سال ۱۲۹۰ هجری شمسی در شهمیرزاد - یکی از شهرهای استان سمنان ایران- به‌دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در‌‌ همان‌جا و بابل پشت سر گذاشت. سپس به تهران- پایتخت ایران- آمد و تحصیلات خود را تا درجه دکترای ادبیات ادامه داد و به استادی دانشگاه نائل گردید. دکتر صفا در طول عمر فرهنگی خود سمت‏‌ها و پست‏‌های حساسی تصدی کرد و از این راه خدمات فرهنگی و اجتماعی بسیاری به یادگار گذاشت. برخی از آن سمت‏‌ها از این قرارند: دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران، رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، عضو هیئت نمایندگی ایران در کنفرانس‌‏های عمومی سازمان یونسکو، عضو هیئت مدیره شرکت مؤلفان و مترجمان ایران و نیز عضو پیوسته فرهنگستان ایران. وی هم‌چنین از سال ۱۳۱۲شمسی، همکاری خویش را با بسیاری از مجلات فرهنگی کشور آغاز کرد که حاصل این همکاری، نگارش ده‏‌ها مقاله تحقیقی در موضوعات ادبی، تاریخی و فلسفی بوده است. دکتر صفا از جمله استادانی است که تحقیقات سودمندی در زمینه‏‌های تاریخ و فرهنگ و ادبیات فارسی انجام داده که «تاریخ ادبیات ایران» (در ۵ جلد)، «تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی»، «حماسه‌سرایی در ایران»، «گنج سخن» (در ۳ جلد) و «مذاهب تشیع در ایران» از آن جمله‏‌اند. این ادیب برجسته، سال ۱۳۵۴شمسی در شهر لوبک آلمان ساکن شد و به تحقیق و نگارش خود ادامه داد. دکتر ذبیح‌الله صفا شهمیرزادی، سرانجام در نهم اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۸شمسی در سن هشتاد و هشت سالگی در لوبک آلمان درگذشت و در‌‌ همان شهر به خاک سپرده شد.

 

 

درگذشت آیت الله روح الله کمالوند خرم آبادی، عالم و فقیه بزرگ

59 سال پیش در چنین روزی 16 اردیبهشت سال 1343 هجری شمسی:

عالم و فقیه بزرگ، آیت ‏اللَّه "روح اللَّه کمالوند خرم آبادی"درگذشت. ایشان از هم دوره‏ های حضرت امام خمینی (ره) و آیت‏ اللَّه سید محمدرضا گلپایگانی در حوزه علمیه قم بود. آیت‏ اللَّه کمالوند در سال 1330 ش، در 50 سالگی جهت احیای حوزه علمیه خرم آباد-یکی از شهرهای ایران- و ارشاد و تبلیغ، راهی این شهر گردید و تا پایان عمر خود در آن شهر ساکن شد. آیت‏ اللَّه کمالوند در میان مردم خرم آباد دارای محبوبیتی خاص بود و از نفوذ سیاسی - اجتماعی یک مرجع بهره می ‏برد که این محبوبیت در سایه اخلاق و پرهیزگاری ایشان شکل گرفته بود. سرانجام این عالم وارسته پس از عمری مجاهدت و خدمت در شانزدهم اردیبهشت 1343 شمسی برابر با 23 ذی حجه 1382 ق در 63 سالگی دار فانی را وداع گفت و ، در قم-یکی از شهرهای مذهبی ایران- در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.

 

 

درگذشت استاد بدیع الزمان فروزانفر، نویسنده و ادیب مشهور ایرانی

53 سال پیش در چنین روزی برابر با شانزدهم اردیبهشت 1349 هجری شمسی:

استاد «بدیع الزمان فروزانفر» نویسنده، شاعر و ادیب برجسته معاصر ایرانی درگذشت. بدیع الزمان فروزانفرِ خراسانى در حدود سال ۱۲۷۶ هجری شمسی در بشرویه در استان خراسان- از استان های شرقی ایران- به دنیا آمد. تحصیلاتِ خود را در صرف، نحو، معانى، بیان، منطق، حکمت و فلسفه در مشهد و تهران در خدمت استادانى مانند ادیب نیشابورى، میرزا طاهر تنکابنى و سیدکاظم عصار و... به پایان رساند و پس از آن در مدرسه دارالمعلّمین عالى، سمت معلّمى ادبیات را برعهده گرفت. بدیع الزمان از استعداد و هوشى بسزا برخوردار بود و حافظه اى فوق العاده داشت. وى سفرهاى علمى متعددى به خارج از کشور انجام داد و در دانشگاه هاى برخى کشورها، کرسى تدریس زبان و ادبیات فارسى را تاسیس کرد. استاد فروزانفر علاوه بر داشتن اطلاعات بسیار در زمینه معارف اسلامى و ادبیات فارسى، شاگردان بسیارى تربیت نمود که هریک از آنها در شمار استادان بزرگ به شمار مى آیند. از این ادیب گرانقدر ایرانی آثار فراوانى بر جاى مانده که تالیف کتاب سخن و سخنوران در چهار جلد، تاریخ ادبیات ایران و نیز تصحیح کلیات شمس تبریزى و نیز تصحیح فیه مافیهِ مولوى و... از آن جمله اند. استاد فروزانفر سرانجام در 16 اردیبهشت 1349 (6 می 1970میلادی)بر اثر سکته قلبى در تهران دار فانى را وداع گفت.