تقویم تاریخ؛ از روز حکیم ابوالقاسم فردوسی تا روز جهانی خانواده

روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعر حماسه سرای ایرانی

امروز، بیست و پنجم اردیبهشت ماه، روز بزرگداشت حکیم «ابوالقاسم فردوسی» شاعر حماسه سرای بزرگ ایران است . وی در سال 319 یا 320 هجری شمسی در توس ـ در شمال شرقی ایران ـ متولد شد . شهرت جهانی فردوسی به خاطر کتاب «شاهنامه» است . فردوسی ، سرودن شاهنامه را از دوران جوانی آغاز کرد و تا پایان عمر بارها آن را بررسی و ویرایش کرد و بر غنای آن افزود . شاهنامه گنجینه میراث هزار ساله ملت و کشور ایران و دایر‌‌‌ة المعارف فرهنگ و تاریخ ایرانیان است. فردوسی برای تدوین آن از منابع گوناگون مکتوب و غیرمکتوب بهره برد . موضوع اصلی شاهنامه فردوسی سرگذشت ایران و فراز و نشیب های حیات آن تا پیش از پذیرش اسلام است . آن گونه که فردوسی می گوید، سرودن شاهنامه سی سال طول کشید. شاهنامه تاکنون به زبان های مختلف دنیا ترجمه شده است. به پاس زحماتی که حکیم ابوالقاسم فردوسی برای زبان فارسی گذاشته شد، این روز در سالنمای ایرانی به «روز پاسداشت زبان فارسی» نیز نامگذای شده است.

 

 

درگذشت عبدالرزاق صنعانی از دانشمندان مشهور مسلمان

1233 سال پیش بنا بر روایات تاریخی، درچنین روزی، بیست و چهارم شوال سال 211 هجری قمری:

«عبدالرزاق صنعانی»، از دانشمندان و محدثین مشهور قرن سوم هجری قمری در 85 سالگی در یمن درگذشت. وی دانشمندی آگاه و پرهیزکار بود و بسیاری از علمای آن روزگار از دانش او بهره برده اند. این فقیه عالیقدر که در اواخر عمر ، بینائی خود را از دست داده بود، از حافظین برجسته قرآن کریم به شمار می رفت. از تالیفات او می توان به تفسیر ابن همام صنعانی اشاره کرد که یک نسخه خطی آن در خزانه مصر نگهداری می شود.

 

 

درگذشت ابن لیان، فقیه و مفسر مسلمان

 695 سال پیش درچنین روزی، بیست و چهارم شوال سال 749 هجری قمری:

«ابن لبان» (Ebn-e Labban)، فقیه، محدث، مفسر و نویسنده مسلمان درگذشت. وی در سال 679 هجری قمری در شهر دمشق متولد شد و دوران کودکی را در زادگاهش گذراند. وی به آموختن فقه، اصول فقه و حدیث نزد اساتید بزرگ وقت پرداخت. ابن لبان در سرودن شعر نیز از قریحه خاصی برخوردار بود. او علاوه بر تدریس و وعظ و خطابه ، به تفسیر قرآن هم مشغول بود. تنها اثر چاپ شده از او کتابی در تفسیر قرآن است که به بررسی آیات محکم و متشابه در قرآن کریم پرداخته است.

 

 

تشکیل دادگاه معروف اوپری 

336 سال پیش، در روز پانزدهم می سال 1687 میلادی:

یک سال پس از تصرف بخش هایی از مجارستان توسط اتریش، لئوپولد اول (Leopold I) امپراتور این کشور دستور تشکیل دادگاه معروف اُپِری را برای مجازات آزادیخواهان مجاری، صادر کرد. این آزادیخواهان درپی پایان دادن به اشغال مجارستان توسط اتریش بودند. دادگاه اپری که به قصابی اپری مشهور شد، در مدت 6 ماه کار شبانه روزی و با به کارگیری 30 جلاد ، حکم قتل 8 هزار نفر را به طورجمعی یا انفرادی ، صادر و اجرا کرد.

 

 

ساخته شدن اولین کشتی بخار 

247 سال پیش درچنین روزی، پانزدهم می سال 1776 میلادی:

 اولین کشتی بخار ساخته شد. هفتاد سال بعد از اینکه نیروی بخار توسط دنیس پاپِن (Denis Papin)، مهندس فرانسوی کشف شد ، کشتی بخار به وسیله یک فرانسوی دیگر به نام مارکی دوژوفرا ساخته و در رود دانوب آزمایش شد . استفاده از نیروی بخار در کشتی ، تحول بزرگی در صنعت دریانوردی به وجود آورد.

 

 

تولد پیر کوری، دانشمند مشهور فرانسوی و کاشف رادیوم

164 سال پیش درچنین روزی، پانزدهم می سال 1859 میلادی:

«پیر کوری» ( Pierre Curie )، دانشمند و فیزیکدان فرانسوی در پاریس متولد شد. استعداد او در ریاضیات و فیزیک، از نوجوانی آشکار شد و وی به تحقیقات وسیعی در این رشته ها پرداخت . وی در سال 1898 میلادی با کمک همسرش مادام کوری موفق به کشف رادیوم شد. پیر کوری درسال 1906 درگذشت.

 

 

تولد آرتور شنیتسلر، داستان نویس اتریشی

161سال پیش، در روز پانزدهم می سال 1862 میلادی:

 «آرتور شنیتسلر» (Arthur Schnitzler )، داستان نویس اتریشی متولد شد. پدر و پدر بزرگ او پزشک بودند و او نیز همین رشته را پی گرفت و مدرک پزشکی خود را دریافت کرد . اما به زودی این رشته را رها کرد و به کار مورد علاقه اش یعنی نویسندگی روی آورد. شنیتسلر به روان شناسی نیز بسیار توجه نشان می داد و آن را در نوشته هایش دخالت می داد. از جمله آثار او می توان از «طوطی سبز» ، «سرزمین وسیع» و «پرواز به سوی تاریکی» نام برد. این نویسنده اتریشی در سال 1931 درگذشت.

 

 

پایان اشغال ازمیر ترکیه 

104 سال پیش درچنین روزی، پانزدهم می سال 1919 میلادی:

ازمیر، یکی از شهرهای تاریخی و مهم ترکیه ، پس از نبردی خونین و پرتلفات به دست نیروهای مصطفی کمال پاشا، بنیانگذار جمهوری ترکیه تصرف شد و به این ترتیب سلطه یونانی ها بر این شهر خاتمه یافت . ازمیر در غرب ترکیه و در ساحل دریای اژه قرار دارد و جنبش جمهوری خواهان ترکیه نیز از همین شهر تاریخی آغاز شد.

 

 

اشغال هلند توسط آلمان

83 سال پیش، در چنین روزی برابر با روز پانزدهم می سال 1940 میلادی:

ارتش آلمان در جریان جنگ دوم جهانی، پس از یک حمله شدید پنج روزه، هلند را اشغال کرد. نیروهای آلمان نازی از روز دهم می سال 1940 حمله به کشورهای فرانسه، بلژیک، هلند و لوکزامبورگ در غرب آلمان را آغاز کردند و پس از مدتی هر چهار کشور را اشغال کردند . پس از اسغال هلند توسط آلمان ، ویلهلمینا ، ملکه هلند و دولت این کشور به انگلیس رفتند و تا آزادی هلند در سال 1945، دولت هلند آزاد را تشکیل دادند.

 

 

روز جهانی خانواده 

30 سال پیش، در سال 1993، مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز پانزدهم ماه می را «روز جهانی خانواده» نامید.

این نام گذاری از آن جهت بود که نهاد مقدس خانواده به عنوان هسته اولیه جامعه ، از آسیب های خارجی و داخلی مصون بماند و بتواند نقش مؤثر خود را در اجتماع بهتر ایفا کند . نهاد خانواده از زمان پیدایش بشر وجود داشته و پیوسته به عنوان رکن اصلی جامعه مطرح بوده است. زن، شوهر ، فرزندان و گاه پدر بزرگ و مادر بزرگ ، اعضای این کانون گرم زندگی را تشکیل می دهند. خانواده محل آرامش همسران، تربیت و پرورش کودکان و محیطی امن برای ارتباط سالم اعضای آن با یکدیگر است. با این حال، مشکلات و نارسایی ها در برخی خانواده ها، به ویژه در غرب باعث شده تا سازمان ملل مراقبت بیشتر از این نهاد ارزشمند اجتماعی را لازم بداند. به علاوه ناهنجاری هایی چون ازدواج های خارج از چهارچوب خانواده، طلاق، ازدواج همجنس گرایان، که هر یک تبعات فراوانی برای اعضای خانواده و اجتماع ایجاد می کند، خانواده را در غرب با خطر فروپاشی مواجه کرده که توجه هرچه بیشتر به آن را می طلبد.