تقویم تاریخ؛ از صدور اعلامیه بالفور تا آغاز به کار اولین فرستنده تلویزیونی

درگذشت ابن حاج، مفسر، ادیب و فقیه مسلمان 

212 سال پیش در چنین روزی، هفتم ربیع الثانی سال 1232 هجری قمری:

«ابوالفیض حمدون ابن عبدالرحمان» معروف به «ابن حاج»، مفسر، ادیب و فقیه مسلمان درگذشت. وی در سال 1174 هجری قمری در فاس از شهرهای مراکش امروزی متولد شد و همانجا پرورش یافت. او آموزش علوم ادبی و دینی را نزد اساتید معروف آن عصر فرا گرفت و در جریان سفر حج، با عالمانی چون شیخ مرتضی انصاری ملاقات و از محضر آنها کسب علم کرد. از ابن حاج تالیفات متعددی در فقه، کلام، تفسیر، منطق و سایر علوم به جای مانده که غالباً به صورت چاپی است.

 

 

 شورش شریف حسین علیه دولت عثمانی

106 سال پیش در چنین روزی، دوم نوامبر سال 1916 میلادی:

 «شریف حسین»، حاکم مکه و مدینه خود را سلطان همه ممالک عربی خواند. وی از پنجم ژوئن همین سال، با تحریک انگلیس قیام علیه دولت عثمانی را آغاز کرد. دولت عثمانی در آن زمان در حال نبرد با متفقین در جنگ جهانی اول بود. انگلیس به شریف حسین وعده داده بود که پس از این جنگ وی را به عنوان پادشاه عربستان مستقل به رسمیت بشناسد، اما به وعده خود عمل نکرد زیرا لندن عملاً از خاندان سعودی در مقابل شریف حسین حمایت می کرد. البته انگلیس برای ترمیم وجهه خود در میان اعراب، پسران شریف حسین را در کشورهای عراق و اردن که تحت قیمومیت انگلیس بودند، به پادشاهی رساند.

 

 

صدور اعلامیه بالفور برای اشغال فلسطین 

105 سال پیش در چنین روزی، دوم نوامبر سال 1917 میلادی:

اعلامیه بالفور صادر شد. صدور این اعلامیه توسط آرتور جیمز بالفور وزیر امور خارجه وقت انگلیس، زمینه را برای تشکیل رژیم صهیونیستی در فلسطین اشغالی فراهم کرد، زیرا فلسطین در آن زمان تحت قیمومیت دولت استعمارگر انگلیس بود. اعلامیه بالفور حاکی از این بود که دولت انگلستان با تشکیل یک دولت یهـودی در فلسطین موافق است و تمام کوشش خود را برای تاسیس چنین دولتی به کار خواهد گرفت. سرانجام سی و یک سال بعد از صدور این اعلامیه استعماری در سال 1948، رژیم صهیونیستی به کمک انگلیس و آمریکا و با سلب کلیه حقوق مردم فلسطین و غصب سرزمین های آنها، در فلسطین اشغالی اعلام موجودیت کرد. همه ساله در چنین روزی مردم فلسطین و بسیاری از کشورهای اسلامی، خشم خود را علیه اعلامیه استعماری بالفور ابراز می دارند.

 

 

آغاز به کار اولین فرستنده تلویزیونی در جهان

86 سال پیش در چنین روزی، دوم نوامبر 1936 میلادی:

اولین فرستنده تلویزیونی در لندن شروع به کار کرد. پیش تر از آن در سال 1920 م نخستین فرستنده رادیویی جهان آغاز به کار کرده بود. جالب است بدانید در ایران نخستین فرستنده رادیویی در سال 1940 م و نخستین فرستنده تلویزیونی در سال 1958 میلادی آغاز به کار کردند. امروزه رادیو و تلویزیون بخش جدایی ناپذیری از زندگی و حیات بشری را تشکیل می دهد.

 

 

استقلال اندونزی از هلند 

73 سال پیش در چنین روزی، دوم نوامبر سال 1949 میلادی:

کشور اندونزی پس از سه قرن و نیم استعمار توسط هلند، استقلال یافت. بر اساس موافقتنامه ای که در این روز میان هلند و استقلال طلبان اندونزی به رهبری دکتر احمد سوکارنو و محمد حتا به امضا رسید، مقرر شد نیروهای هلندی از اندونزی که در آن زمان هند هلند نامیده می شد، خارج شوند. این توافقنامه حاصل چهار سال مبارزه شدید میان استقلال طلبان و نیروهای هلندی از ماه اوت 1945 ، بود پس از استقلال این کشور، دکتر سوکارنو به سمت ریاست جمهوری انتخاب شد و تا سال 1965 که با کودتای نظامی از کار برکنار شد، در این سمت باقی بود. پس از وی، ژنرال سوهارتو حاکم نظامی اندونزی تا سال 1998 میلادی بر مسند حکومت بود. ولی به دنبال افزایش اعتراض های مردم مجبور به کناره گیری شد.اندونزی در جنوب شرقی آسیا، نزدیک به دو میلیون کیلومتر مربع مساحت و حدود 250 میلیون نفر جمعیت دارد که 88 درصد از آنها مسلمانند و به همین دلیل پرجمعیت ترین کشور اسلامی محسوب می شود. از آنجا که اندونزی متشکل از هزاران جزیره مسکونی و غیرمسکونی است، آن را کشور هزار جزیره لقب داده اند.

 

 

درگذشت جورج برنارد شاو، نمایشنامه نویس ایرلندی

72 سال پیش، در روز دوم نوامبر سال 1950 میلادی:

 «جرج برنارد شاو» (George Bernard Shaw)، نمایشنامه نویس و منتقد ایرلندی درگذشت. وی در سال 1856 در دوبلین مرکز ایرلند متولد شد و از پانزده سالگی به کار اداری پرداخت. اما شاو به تدریج به نویسندگی روی آورد. رمان نویسی وی با اقبال زیادی روبرو نشد، اما نمایشنامه های انتقادی و طنزآمیزش مورد توجه مردم قرار گرفت. وی همچنین در نقد موسیقی و تئاتر تبحر داشت. این نویسنده ایرلندی افکار شبه سوسیالیستی داشت و خواستار برچیدن مالکیت خصوصی و ملی کردن سرمایه و زمین بود. وی در سال 1925 موفق به کسب جایزه ادبی نوبل شد و تا پایان عمر حدود 65 نمایشنامه نوشت. از جمله این نمایشنامه ها می توان به «ژاندارک مقدس»، «مرد سرنوشت»، «بشر و فوق بشر» و «کاندیدا» اشاره کرد.

 

 

اعدام طیب حاج رضایی از مخالفین معروف رژیم شاه 

59 سال پیش، در روز یازدهم آبان سال 1342 هجری شمسی: 

«طیب حاج رضایی» از مخالفین معروف رژیم استبدادی پهلوی، اعدام شد. وی در سال 1280 ه.ش در تهران متولد شد و تا مدت ها از طرفداران این رژیم محسوب می شد. اما اعتقادات اسلامی طیب حاج رضایی و بویژه علاقه و ارادت وی به امام حسین (ع) باعث شد تا از نظام ستمگر شاه فاصله بگیرد و به قیام امام خمینی (ره) بپیوندد. درپی دستگیری ایشان توسط عوامل رژیم شاه در پانزدهم خرداد سال 1342 ه.ش و تظاهرات عظیم مردم در اعتراض به این اقدام رژیم، طیب و برادرش اسماعیل به اتهام ایفای نقشی فعال در این حرکت مردمی، دستگیر شدند. این دو مبارز سازش ناپذیر پس از تحمل شکنجه های فراوان، سرانجام از سوی دادگاه فرمایشی رژیم پهلوی محکوم به اعدام شدند.

 

 

کودتا در عربستان 

 58 سال پیش، در روز دوم نوامبر سال 1964 میلادی: 

«سعود بن عبدالعزیز» دومین پادشاه عربستان سعودی با کودتای برادر ناتنی اش «فیصل بن عبدالعزیز» از قدرت برکنار شد. فیصل نخست وزیر سعود بن عبدالعزیز بود که با زیرکی توانست حمایت تعدادی از اعضای خاندان سعودی و روحانیون وهابی را جلب کند. وی زمانی که پادشاه برای معالجه در خارج از کشور بسر می برد، ریاست گارد ملی و برخی دیگر از سمت های مهم را به هواداران خود از آل سعود سپرد و عملاً بر عربستان مسلط شد. مقام های سیاسی و مذهبی کشور نیز با این کودتا موافقت کردند و فیصل بن عبدالعزیز به پادشاهی رسید. اگر چه او نیز 11 سال بعد به دست برادر زاده خود کشته شد. به طور کلی جنگ قدرت همواره در خاندان سعودی وجود داشته که گاه به صورت آشکار و خشن، یافته است.