تقویم تاریخ؛ از فتح آندلس تا اولین فرستنده تلویزیونی در جهان

فتح اندلس توسط سپاه اسلام

۱۳۵۲ سال پیش، بنا بر اقوال تاریخی، در روز بیست و یکم شوال سال ۹۲ هجری قمری سرزمین آندلس - واقع در اسپانیای کنونی - توسط سپاه اسلام به فرماندهی طارق بن زیاد فتح شد.

طارق با حدود ۱۲ هزار سرباز، با کشتی ازتنگه‌ای میان مراکش و اسپانیا که به نام او جبل الطارق نامیده شده است، عبور کرد. او برای ترغیب سپاه خود به جنگ با دشمن، دستور داد تا کشتی‌هایی را که با آن‌ها از دریا عبور کرده بودند، آتش بزنند. در نتیجه مسلمانان با رشادت و شهامت تمام جنگیدند و اسپانیا را فتح کردند. مسلمانان در طول ۸ قرن حکومت در آندلس، مراکز متعدد فرهنگی و تاسیسات اقتصادی بوجود آوردند و برای دوره‌ای طولانی، این سرزمین، مهد تمدن اسلامی بود. اما در اواخر قرن نهم هجری قمری (اواخر قرن پانزدهم میلادی) پادشاهان اروپایی با استفاده از ضعف و غفلت مسلمانان در آندلس، آنان را شکست دادند و بدین ترتیب حکومت مسلمانان در این سرزمین از بین رفت.

 

 

درگذشت ابن جبان، محدث، فقیه و مورخ مسلمان

۱۰۹۰ سال پیش درچنین روزی، بیست و یکم شوال سال ۳۵۴ هجری قمری «ابن حبان» (Ebn-e Habban) محدث، فقیه و مورخ مشهور قرن چهارم هجری قمری، درگذشت.

وی مقدمات علوم را از اساتید مشهور عصر خود آموخت و سپس به نیشابور ـ در شمال شرقی ایران ـ که در آن زمان، یکی از مراکز مهم کسب علم و دانش بود، رفت و به ادامه تحصیل پرداخت. ابن حبان از صاحب نظران در علم حدیث به شمار می‌رفت و دراین زمینه، آراء و نظرات ویژه‌ای داشت. وی چندین بار به مقام قضاوت در شهر‌های مختلف منصوب شد. ابن حبان کتابخانه شخصی خود را برای استفاده و نسخه برداری دیگر دانشمندان وقف کرد، اما بیشتر کتب او از بین رفته است. ازآثار باقی مانده ابن حبان می‌توان به «الثقات» و «روضه العقلاء و نزهه الفضلاء» اشاره کرد.

 

 

تشکیل کشور لوکزامبورگ

۱۵۶ سال پیش در چنین روزی، برابر با یازدهم می ۱۸۶۷ میلادی کشور "لوکزامبورگ" در اروپای غربی تشکیل شد.

نام اصلی لوکزامبورگ، "لوتسلبورگ" است که در قرن دهم میلادی پدید آمد و تا قرن پانزدهم، بخشی از قلمرو امپراتوری عظیم روم بود. این دوک ‌نشین در اواخر قرن پانزدهم، جزئی از هلند شد و سپس بر اساس مصوبه کنگره ویِن، به اتحادیه آلمان پیوست. لوکزامبورگ تا اواسط قرن نوزدهم میان دولت‌‌های قدرت‌مند اروپا دست به دست شد. در نهایت در کنفرانس لندن در ۱۱ ماه می ۱۸۶۷، نمایندگان فرانسه، انگلستان و پروس مقرر کردند که لوکزامبورگ به عنوان یک کشور مستقل در عرصه بین‌‌الملل شناخته شود. لوکزامبورگ با بیش از ۲۵۰۰ کیلومتر مربع مساحت در همسایگی آلمان، فرانسه و بلژیک قرار دارد.

 

 

تولد سالوادور دالی، نقاش اسپانیایی فرا واقع گرا

۱۱۸ سال پیش، در روز یازدهم می‌سال ۱۹۰۵ میلادی «سالوادور دالی» (Salvador Dali)، نقاش معاصر اسپانیایی و بنیانگذار سبک کوبیسم در شهر فیگوئراس اسپانیا متولد شد.

او یک وکیل از طبقه‌ی متوسط بود و برای تربیت فرزندان رویکردی سختگیرانه و منظم داشت. والدین سالوادور با متوجه شدن استعداد بالای او در هنر، او را در سال ۱۹۱۶ به یک مدرسه‌ی طراحی فرستادند. او یک دانش‌آموز جدی نبود و رویا بافی در کلاس را ترجیح می‌داد. او همیشه به خاطر پوشیدن لباس‌های عجیب و داشتن موی بلند از دیگران متمایز بود. بدر سال ۱۹۱۹ این هنرمند جوان اولین نمایشگاه عمومی خود را در تئاتر شهرداری فیگوئِراس برگزار کرد. بعد از ناامیدی از تحصیلات، دالی در ۱۹۲۶ به پاریس رفت جایی که مرکز تجمع نقاشان محسوب میشد و گروه‌های فکری و هنری، حلقه‌های فراوان و اشرافیت و گالری‌های آن «دالی» را بسیار تحت تاثیر خود قرار داد. دالی در جوانی با وجودی که سبک‌های مختلف را تجربه می‌کرد و از آن‌ها تاثیر می گرفت، اما کارش محدود به یک سبک نماند. وی امپرسیونیسم، اکسپرسیونیم، کوبیسم، دادائیسم، سوررئالیسم و فوتوریسم را بلعید، رنگ بندی‌های افراطی خود را به آن‌ها اضافه کرد و سبک شخصی خود را چنان قوت بخشید که پایه‌ای برای هنر مدرن ساخت. او نهایتاً در ۲۳ ژانویه سال ۱۹۸۹ در زادگاهش به خاطر مشکل قلبی درگذشت. پیکر او در سردابی در تئاتر-موزه‌اش دفن شده است.

 

 

اعدام دکتر حشمت از یاران میرزا کوچک خان جنگلی

۱۰۴ سال پیش در چنین روزی، برابر با ۲۱ اردیبهشت ۱۲۹۸ شمسی دکتر "حشمت" از یاران میرزا کوچک خان جنگلی به دستور تیمور تاش حاکم گیلان اعدام شد.

دکتر ابراهیم حشمت الاطباء، یکی از مردان آزاده، خدمتگزار و نیک نامی بود که در جنبش مشروطیت از مجاهدین صدیق و در قیام جنگل از رهبران فداکار و نزدیک به میرزا کوچک خان جنگلی بود. وی در جریان نهضت جنگل، به واسطه خدمات پزشکی‌ اش، محبوبیت زیادی در لاهیجان کسب کرده بود و در آنجا یک گروه چند صد نفری به نام نظام ملی گرد آورده بود. وی پس از مدت‌ها که به همراه نهضت جنگل مشغول مبارزه بود، از جانب مقامات نظامی دولت، به تسلیم دعوت شد. مقامات نظامی برای دکتر امان نامه ‌ای در پشت جلد قرآن نوشتند و برای او ارسال کردند. دکتر حشمت نیز که به مبانی دینی ایمان داشت، سوگند مقامات نظامی را باور کرد و به همراه ۲۷۰ نفر از مجاهدین تحت فرمانش، خود را به قزاقان تسلیم نمود، اما بدرفتاری فرماندهان نظامی، در همان لحظات اولیه، دکتر را متوجه اشتباهش نمود. پس از مدت کوتاهی جلسه محاکمه نظامی ترتیب داده شد و بدون اینکه حق دفاعی برای دکتر حشمت قائل شوند، حکمی را که از پیش نوشته شده بود، قرائت و دکتر را به اعدام محکوم ساختند. سرانجام دکتر حشمت در روز ۲۱ اردیبهشت ۱۲۹۸ ش برابر با یازدهم شعبان ۱۳۳۷ ق در رشت به دار آویخته شد و در همان شهر مدفون گردید.

 

 

تاسیس آکادمی اسکار

۹۶ سال پیش در چنین روزی، ۱۱ می ۱۹۲۷ میلادی آکادمی هنر‌های علوم سینمایی اسکار تأسیس شد.

آکادمی هنر‌ها و علوم سینمایى اسکار، مؤسسه ‌ای غیرانتفاعی است که توسعه و پیشبرد هنر و علوم مربوط به این حرفه را از طریق مبادله افکار و هم‌چنین توسط اهدای جایزه‌‌ها برای دست‌آورد‌های ارزش‌مند در رسته ‌های گوناگون تشویق می‌کند. این آکادمی که به اسکار نیز معروف است، همه ساله از بین هنرمندان عرصه فیلم‌سازی، برترین افراد را انتخاب می‌کند. نحوه انتخاب در آکادمی به این نحو است که هر یک از اعضای آکادمی که بیش از چهارهزار نفر می ‌باشند، مجاز است که پنج نامزد برای بهترین فیلم سال و پنج نامزد در رسته خود انتخاب کند. بازیگران، بازیگران را انتخاب می ‌کنند، کارگردانان، کارگردانان را و فیلم‌برداران، فیلم برداران را و.... نامزد‌های هر رسته ملزم به این نیستند که عضو آکادمی باشند. بخش تلویزیونی اسکار نیز از سال ۱۹۵۳ م آغاز به کار کرد و برگزیدگان این عرصه را نیز معرفی می‌ کند. نماد اسکار، تندیسی است با نگاهی جدی که شمشیری به دست دارد و روی یک حلقه فیلم ایستاده است. هرچند این تندیس قیمت مادی چندانی ندارد، ولی برای برندگان آن، شهرت و اعتباری جهانی به ارمغان می‌آورد. امروز اسکار، یکی از معتبرترین جوایز سینمایی جهان محسوب می‌شود اگر چه طی یکی دو دهه اخیر نسبت به انتخاب‌های آن حرف و حدیث‌های فراوان بوده است. از سال ۲۰۲۰، آکادمی اسکار تحت تاثیر کرونا، جشنواره‌های خود را به حالت تعلیق درآورده است.

 

 

افتتاح اولین فرستنده تلویزیونی در جهان

۸۸ سال پیش در چنین روزی، یازدهم می‌سال ۱۹۳۵ میلادی اولین فرستنده تلویزیونی جهان به نام فرستنده تلویزیونی نیپکو در شهر برلین آلمان رسما آغاز به کار کرد و بدین ترتیب استفاده از تلویزیون امکان پذیر شد.

تلویزیون سامانه‌ای ارتباطی برای پخش و دریافت تصاویر متحرک و صدا‌ها از مسافتی دور است. همچنین دستگاه گیرنده در این سامانه، دستگاه تلویزیون نام دارد. امروزه در ایران، به مجموعه فراهم کننده و پخش کننده برنامه‌های تلویزیونی، سیما گفته می‌شود. واژه تلویزیون که از زبان فرانسوی به فارسی راه یافته خود واژه‌ای دورگه است که بخش نخست آن از واژه یونانی تله- (دور) و بخش دوم آن از واژه لاتین ویزیو (دید) گرفته شده است.

با اینکه در بیشتر زبان‌ها همین واژه تلویزیون (البته با تلفظ‌های بسیار گوناگون) به کار می‌رود برخی زبان‌ها واژه‌های خود را برای این مفهوم دارند. برای نمونه در زبان آلمانی برای تلویزیون همیشه واژه Fernsehen به کار برده می‌شود که معنی واژگانی آن «دوردید» است. یا در زبان ژرمنی نیدرساکسنی به تلویزیون Kiekschapp می‌گویند که معنی لغوی آن «نگرش» است.