تقویم تاریخ؛ از شهادت میثم تمار تا روز جهانی جمعیت

شهادت میثم تمار، از اصحاب پیامبر اکرم(ص)

 1384 سال پیش در چنین روزی، بیست و دوم ذیحجه سال 60 هجری قمری:

«میثم تمار»، از اصحاب و پیروان رسول گرامی اسلام (ص ) و امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام، به شهادت رسید. میثم تمار ابتدا غلام بود و توسط حضرت علی (ع) خریداری و آزاد شد. امام علی علیه السلام او را بسیار دوست داشت و احترام زیادی برایش قائل بود و میثم نیز متقابلاً علاقه‌ شدیدی به حضرت داشت. میثم را به خاطر آن که خرما فروش بود، تمّار گویند. امام علی (ع) سال‌ها قبل از شهادت میثم، او را از چگونگی شهادتش آگاه کرده بود. او قبل از شهادت به همگان گفته بود که مولایش امام علی (ع) طرز شهادت او را به وی گفته است. حکام جور قصد داشتند به نحوی غیر از آن چه که امام فرموده بود، میثم را به شهادت برسانند ولی سرانجام طبق پیش‌بینی امام علی (ع) زبان گویای او را بریدند و این دوستدار آل علی (ع) به جرم حمایت آشکار از اهل بیت رسول اکرم (ص) و دوستی با آن‌ها، توسط عبیداللَّه ابن زیاد، حاکم کوفه به طرزی فجیع به شهادت رسید.

 

 

درگذشت خواجه عبدالله انصاری، عارف و دانشمند مشهور ایرانی

963 سال پیش در چنین روزی ، بیست و دوم ذیحجه سال 481 هجری قمری:

خواجه «عبدا... انصاری»، عارف و دانشمند معروف ایرانی مشهور به پیر هرات درگذشت. او در شهر هرات ـ واقع در افغانستان امروز که در آن زمان بخشی از قلمرو ایران بود ـ متولد شد و علوم رایج زمان خود چون فقه ، حدیث ، علم رجال و تفسیر را تا سرحد استادی فراگرفت. وی بارها به شهر نیشابور که در آن دوران مهد علم و ادب بود سفر نمود و با بزرگان آن دیار ملاقات کرد و بر دانش و معرفت خود افزود. خواجه عبدا... انصاری در عمر هشتاد ساله خود، همواره به تعلیم و تعلم و تزکیه نفس پرداخت و آثار ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت. از جمله این آثار می توان به تفسیر ادبی عرفانی «کشف الاسرار و عده الابرار» و همچنین کتاب های «مناجات نامه»، «الاربعین» و «منازل السائرین» اشاره کرد. خواجه عبدا... انصاری در سرودن شعر نیز از استعداد و مهارت خاصی برخوردار بود و دیوان شعری از او برجای مانده است.

 

 

فتح بیت المقدس توسط مسلمانان

779 سال پیش، در روز یازدهم ژوئیه سال 1244 میلادی:

بیت ‌المقدس توسط مسلمانان در جریان جنگ‎های صلیبی فتح شد . جنگ‎های صلیبی از اواخر قرن یازدهم میلادی از جانب اروپاییان بر مسلمانان تحمیل شد و دارای چندین مرحله بود . مرحله اول اشغال سرزمین ‌‌های شرق به ویژه تسلط بر بیت‌‎المقدس و آزادی عمل مسیحیان در آن منطقه بود. ششمین مرحله از جنگ‌‎های صلیبی را نمی‌‎توان از دیدگاه نظامی ، جنگ توصیف کرد ، زیرا پس از هجوم امپراتور آلمان برای تصرف بیت ‎‌المقدس ، حاکم مصر و فلسطین دریافت که توانایى مقاومت در برابر وی را ندارد. از سوی دیگر، امپراتور آلمان برای استردادِ بدون خون‌ریزی بیت‌‎المقدس حرکت کرده بود. در نهایت، در پی مذاکرات صلح نمایندگان دو طرف، قرار شد شهرهای بیت‎‌المقدس و بیت اللحم و مناطق دیگر به قلمرو صلیبیان بپیوندند ، ولی مسجدالاقصی و قبَّة الصَّخْره در اختیار مسلمانان باقی بماند. در این زمان ، فروپاشی خوارزمشاهیان در ایران و هرج و مرج‌‎های داخل سرزمین‌‎های اسلامی و نیز نبود دولت قدرت‌مند اسلامی باعث شد  صلیبیون به تسخیر کامل بیت‌‌المقدس فکر کنند. در این میان، درگیری‌‌های پراکنده مسلمانان و مسیحیان در شهرهای مختلف فلسطین ، بیشتر با پیروزی مسلمانان همراه بود. با بروز ضعف در مسیحیان و توانمندی تدریجی مسلمانان باعث شد حاکم مصر با سپاهی گران به جانب بیت‌‌المقدس حرکت کند و در یازده ژوئیه 1244میلادی به فتح آنجا دست یابد.

 

 

درگذشت سباستین کابوت، کاشف و دریانورد ایتالیایی

466 سال پیش در چنین روزی 11 ژوئیه سال 1557 میلادی:

"سباستین کابوت" (Sebastian Cabot)، کاشف و دریانورد معروف ایتالیایی در 81 سالگی درگذشت. وی از ابتدا به همراه پدرش که او نیز از دریانوردان بزرگ بود ، مسافرت‌ها و سیاحت‌های دریایی خویش را آغاز کرد و با فنون و رموز دریانوردی آشنا شد. در جریان همین سفرها، جزیره کاپ‌ بِرْتَنْ را در شمال کانادا کشف کرد و از آن پس در خدمت دربار انگلستان قرار گرفت. کابوت در سال‌های بعد به خدمت دربار اسپانیا درآمد و در این سال‌ها ، خلیج لاپْلارْتا در امریکای جنوبی را کشف کرد. وی در سال 1544م نقشه عظیم و رنگی دنیا را کشید و گام مهمی در شناسایی زمین برداشت. کابوت پس از چندی با تأسیس یک شرکت بازرگانی ، گروه‌های اکتشافی برای یافتن راهی در شمال شرقی برای رفتن به شرق را بسیج کرد و خدمات زیادی به جغرافیای اقتصادی زمان خود ارائه کرد .

 

 

تولد هنری بسمر، مخترع کوره های بلند ذوب فلزات

210 سال پیش در چنین روزی 11 ژوئیه سال 1813 میلادی :

"هنری بِسْمِر" (Henry Bessemer)مهندس و مخترع انگلیسی متولد شد. وی تحصیلات خود را در رشته مهندسی به پایان برد و بعدها برای توسعه تولیدات آهن و فولاد و چُدن ، کوره‌های بلند ذوب فلزات را اختراع کرد. بسمر توانست به وسیله کوره مخصوصی که با جریان هوا کار می‌کرد و آهن ناخالص مذاب را کربن زدایی می‌ کرد ، فولاد عالی به دست آورد. از این رو، این کوره به نام او ، کوره بسمر نامیده شد . وی با این اختراع، اساس صنایع انگلستان و جهان را دگرگون ساخت و تحولات شگرفی در این عرصه ایجاد کرد. بسمر در سال 1859، مراکز تهیه فولاد و آهنْ ایجاد کرد و به ساخت اسلحه و ریل راه آهن پرداخت که این کارخانه ، هنوزفعال است. هنری بسمر در 28 فوریه 1898م در 85 سالگی درگذشت.

 

 

آغاز دومین دوره جنگ های ایران و روسیه 

203 سال پیش در چنین روزی، بیست و دوم ذیحجه سال 1241 هجری قمری:

دومین دوره جنگ های ایران و روسیه آغاز شد. علت بروز این جنگ ها تجاوز ارتش روسیه به مرزهای ایران بود. این جنگ ها با وجود فداکاری های سپاه ایران، به خاطر ضعف دولت مرکزی و عدم پشتیبانی به موقع آن از سربازان، با شکست ایران از سپاه روسیه و انعقاد قرارداد ننگین «ترکمانچای» خاتمه یافت. به موجب این عهدنامه بخش های وسیعی از آذربایجان ایران در شمال رود ارس به تصرف روسیه درآمد و به این ترتیب، خسارت های غیرقابل جبرانی به ایران وارد شد.

 

 

استقلال مغولستان 

102 سال پیش ، در روز یازدهم ژوئیه سال 1921 میلادی: 

کشور مغولستان استقلال خود را اعلام کرد . مغولستان تاریخ کهنی دارد و چنگیزخان مغول در اوایل قرن سیزدهم میلادی از همین سرزمین ، کشورگشایی خود را آغاز کرد و تا شرق اروپا پیش رفت . پس از چنگیز ، امپراتوری مغول ها تجزیه و سرانجام به دو بخش مغولستان خارجی و داخلی تقسیم شد . مغولستان داخلی جزئی از کشور چین شد و مغولستان خارجی نیز در اواخر قرن هفدهم میلادی تحت کنترل چین درآمد. در سال 1911 میلادی مغولستان خارجی با استفاده از فرصت ناشی از سقوط دولت منچوکو در چین ، اعلام استقلال کرد. اما چندی بعد، چین و روسیه با انعقاد توافقنامه ای ، مغولستان را تحت الحمایه خود کردند. سرانجام در سال 1921 میلادی، مغولستان بار دیگر استقلال خود را به دست آورد. در سال 1924 میلادی ، به تحریک شوروی ، به حکومت سلطنتی در مغولستان خاتمه داده شد و این کشور با برگزیدن حکومت جمهوری خلق ، به عنوان دومین کشور دارای نظام کمونیستی پس از شوروی ، شناخته شد. البته درپی فروپاشی شوروی ، این نظام حکومتی مغولستان نیز به جمهوری تغییر یافت. مغولستان یک میلیون و پانصد و شصت و پنج هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و با دو کشور بزرگ روسیه و چین همسایه است.

 

 

درگذشت حبیب سماعی از موسیقیدانان مشهور ایرانی

 77 سال پیش در چنین روزی ، بیستم تیر سال 1325 هجری شمسی:

«حبیب سماعی» ، موسیقیدان ایرانی و از نوازندگان برجسته سنتور درگذشت. سماعی در سال 1280 هجری شمسی به دنیا آمد و از آنجا که پدرش موسیقیدان بود، از کودکی با موسیقی آشنا شد و در نوجوانی، سنتور را با مهارت می نواخت. حبیب سماعی، مدتی در مدرسه موسیقی به تحصیل پرداخت و در پایان تحصیلات خود، به توصیه استاد ابوالحسن صبا ، کلاس تدریس سنتور ، دایر و شاگردان زیادی تربیت کرد. استاد صبا به سبب همکاری نزدیکی که با سماعی داشت ، منتخب ابتکارات و اطلاعات سماعی را، با تکنیک مخصوص او حفظ و در کتابی منتشر کرد.

 

 

درگذشت آیت الله حاج شیخ مجتبی قزوینی، فیلسوف و عارف نامدار ایرانی

58 سال پیش در چنین روزی 22 ذی الحجه سال 1386 هجری قمری:

آیت‌اللَّه "حاج شیخ مجتبی قزوینی" فیلسوف بزرگ و عارف نامدار در گذشت. آیت‌اللَّه شیخ مجتبی قزوینی در جوانی به نجف اشرف، مشرف شده و در آن جا از محضر میرزا محمدتقی شیرازی، سیدمحمد کاظم یزدی و میرزای نایینی بهره برد. وی در درس محقق نایینی، با آیت‌اللَّه العظمی خویی هم بحث بود. ایشان سپس به قزوین آمد و به محضر سیدموسی زرآبادی رسید و پس از تشرف به مشهد مقدس از آقابزرگ حکیم و میرزای اصفهانی بهره‌ها برد. آیت‌اللَّه قزوینی چهل سال از عمرش را به تدریس و تربیت طلاب گذراند و با نقد علمی مبانی فلسفه و عرفان و تحریر خالص حقایق قرآن، ارکان "مکتب تفکیک" را استوار ساخت. در علوم غریبه و اسرار، استادی مسلم بود و در قدرت روحی کم‌نظیر و نایل به مرحله‌ی تشرف بود. در تکالیف اجتماعی، مقدم بر دیگران و از نظر اخلاقی، متواضع و دایم التعقل و الذکر بود و به جوع عادت داشت. کتاب‌های "روشنگر" و "بیان الفِرَق در 5 جلد" از آثار این عالم ربانی می‌باشند.

 

 

قتل عام مسلمانان سربرنیتسا در جریان جنگ بوسنی

28 سال پیش، در روز یازدهم ژوئیه سال 1995 میلادی :

در جریان جنگ بوسنی ، بیش از 8 هزار تن از مسلمانان ساکن شهر سربرنیتسا ( Srebrenica ) در شرق این کشور، توسط صرب ها قتل عام شدند. این فاجعه بزرگترین کشتار جمعی در اروپا ، پس از جنگ جهانی دوم بود . با آنکه شورای امنیت، سربرنیتسا را در سال 1993 منطقه امن اعلام کرده بود و نیروهای سازمان ملل در آنجا مستقر بودند ، شبه نظامیان صرب با حمایت دولت بلگراد ، سربرنیتسا را اشغال کردند. مسلمانان این شهر که از قساوت صرب های افراطی آگاه بودند ، درصدد خروج از شهر برآمدند، اما جنایتکاران صرب، مردان و پسران را بازداشت کردند و طی 48 ساعت ، هشت هزار مرد و پسر بوسنیایی را کشتند. در جریان این قتل عام، نیروهای هلندی پاسدار صلح سازمان ملل در منطقه نیز هیچ اقدامی برای محافظت از جان غیرنظامیان مسلمان انجام ندادند. بی تفاوتی دولت های اروپایی در برابر این فاجعه انسانی ، قابل تامل بود. هر سه کمیته حقیقت یاب که پس از جنگ بوسنی تشکیل شد به کوتاهی اتحادیه اروپا و سازمان ملل در جلوگیری نکردن از کشتار مسلمانان سربرنیتسا اذعان کردند.

 

 

روز جهانی جمعیت 

در تقویم جهانی 11 ژوئیه، روز جهانی جمعیت نامگذاری شده است.

 این تاریخ، یادآور یازدهم ژوئیه ۱۹۸۷ است که در آن جمعیت جهان از مرز ۵ میلیارد گذشت. حدود ۴۰ سال پیش بود که سازمان ملل متحد برای نخستین بار برنامه مدونی برای تنظیم خانواده و کنترل جمعیت ارائه کرد.چرا که افزایش جمعیت نیاز جدی به توسعه پایدار، توسعه شهری،‌ دسترسی به خدمات بهداشتی و قدرت بخشیدن به جوانان را بیش از پیش ضرورت بخشید. سازمان ملل متحد در سال 2017 پیش بینی جدیدی از روند افزایش جمعیت جهان تا سال 2050 ارائه داد و اعلام کرد کره خاکی در آستانه یک بحران جدی قرار دارد. براساس این گزارش که تحت عنوان "چشم اندازهای جمعیت جهانی" نسخه سال 2017 منتشر شده در مورد شتاب رشد جمعیت جهان و چالش هایی که این شتاب در راه دستیابی به اهداف توسعه پایدار که موعد آن سال 2030 معین شده ، ایجاد خواهد کرد، هشدار داده شده است. در این گزارش آمده که جمعیت جهان از7میلیارد و400میلیون نفر در سال 2016 به 7 میلیارد و 600 میلیون نفر در سال 2017 رسیده است و در صورت تداوم چنین روندی جمعیت جهان تا 35 سال آینده از 7.4 میلیارد نفر فعلی به 9.7 میلیارد نفر می‌رسد و  این آمار 100 میلیون نفر بیشتر از پیش‌بینی‌های قبلی سازمان ملل است که 2 سال پیش ارائه شده بود. این امر لزوم برنامه ریزی های دقیق از سوی تمام کشورهای جهان با هدف حفظ زندگی انسان‌ها، کاهش فقر، ایجاد تعادل در رشد جمعیت ‌و ایجاد خانواده‌ها و جوامع سالم و خوشبخت و یک دنیای بهتر و سالم‌تر را ضروری می سازد.