تقویم تاریخ؛ از میلاد امام زین العابدین(ع) تا صدور اعلامیه جهانی حقوق بشر

ولادت امام زین العابدین(ع)، امام چهارم شیعیان

1406 سال پیش در چنین روزی، پانزدهم جمادی الاول سال 38 هجری قمری :

 بنا به قولی، حضرت «علی بن الحسین (ع)» ملقب به «زین العابدین»، از اهل بیت پیامبر (ص)، در شهر مدینه قدم به عرصه گیتی نهاد. آن حضرت فرزند سرور شهیدان، حسین بن علی (ع) ، بود و در علم، تواضع ، مهربانی و مردمداری سرآمد روزگار خویش بود . از ویژگی های امام زین العابدین، عبادت و شب زنده داری بسیار بود. ایشان به خاطر سجده های طولانی به درگاه خداوند، به سجاد یعنی بسیار سجده کننده و همچنین زین العابدین یعنی زینت عبادت کنندگان لقب یافت. امام سجاد (ع) پس از قیام بزرگ امام حسین که برای مبارزه با ظلم و فساد انجام گرفت ، پیام رسان این نهضت عظیم گردید و در مواقع مختلف جنایات امویان را برملا ساخت . حضرت سجاد (ع) بیش از 35 سال بعد از واقعه کربلا زندگی کرد و بنا بر روایات توسط هشام بن عبدالملک اموی به شهادت رسید. شایان ذکر است که ادعیه عرفانی ایشان در کتابی تحت عنوان « صحیفه سجادیه » گردآوری شده است که از کتب معتبر اخلاقی و عرفانی به شمار می رود. ضمن عرض تبریک به مناسبت ولادت با سعادت امام سجاد (ع)، سخنی گرانبها از آن حضرت را نقل می کنیم که می فرماید: «حق خدای بزرگ بر تو آن است که او را بپرستی و به او شرک نورزی و چون از روی اخلاص چنین کنی، خداوند کار دنیا و آخرتت را کفایت می فرماید .»

 

 

شهادت محمد بن ابوبکر از یران باوفای حضرت علی(ع)

1406 سال پیش در چنین روزی ، پانزدهم جمادی الاول سال 38 هجری قمری:

 «محمد بن ابوبکر»، از یاران با وفای حضرت علی (ع) و سردار معروف اسلام در جنگ با سربازان عمرو عاص به شهادت رسید. محمد بن ابوبکر که از طرف علی (ع) حاکم مصر شده بود، در این کشور با شورش هایی مواجه شد. معاویه، حاکم اموی، نیز با سوء استفاده از فرصت، عَمرو عاص را با شش هزار سپاهی روانه مصر کرد. محمد بن ابوبکر با دو هزار نیرو به نبرد با سپاه عمرو بن عاص شتافت، اما شکست خورد و وی را پس از دستگیری، در آتش سوزاندند و به شهادت رساندند

 

 

تولد سید علی خان مدنی، عالم وارسته ایرانی

392 سال پیش، در روز پانزدهم جمادی الاول سال 1052 هجری قمری :

 «سید صَدرالدین عَلی بن احمد بن محمد مَعصوم حسینی دَشتَکی شیرازی» معروف به «سید علی خان مدنی» عالم بزرگ و وارسته در شهر مدینه در خانوادۀ علم و فضیلت ، به دنیا آمد. هنوز کودکی بیش نبود که پدرش امیر نظام الدین احمد به دعوت سلطان عبدالله قطب شاه به حیدر آباد در هند رفت و سید علی نیز چهارده ساله بود که به پدر پیوست و در حیدر آباد به کسب معرفت از پدر و دیگر علمای آن شهر پرداخت. درپی مرگ سلطان عبدالله ، جانشین وی بر امیر نظام الدین که جایگاهی برجسته در حکومت و میان علما داشت ، سخت گرفت . پس از مرگ امیر نظام الدین ، سخت ترین دوران زندگی سید علی خان مدنی در زندان آغاز شد ، اما وی از همین فرصت برای نگارش کتاب بهره برد. سرانجام وی به دربار اورنگ زیب ، پادشاه گورکانی هند گریخت و بسیار مورد احترام قرار گرفت. درایت و دلسوزی او در اداره امور باعث شد تا ابتدا به فرمانروایی لاهور و سپس دبیری و قضاوت منصوب شود. اما وی در سال 1114 ق از مناصب حکومتی استعفا داد و عازم سفر حج و زیارت مرقد پیامبر (ص) و دیدار نزدیکان خود در مدینه شد. وی پس از زیارت ائمۀ معصومین (ع) در عراق و مشهد ، عازم اصفهان پایتخت سلسله صفویه شد و با علمای آن شهر آشنا شد. سرانجام سید علی خان مدنی معروف به کبیر به شیراز ، شهر اجداد خود در جنوب ایران رفت و تا پایان عمر در سال 1120 ق به تدریس و تألیف پرداخت. مهمترین اثر این عالم برجسته « ریاض السالکین » می باشد که در آن به شرح دعاهای صحیفۀ سجادیه اثر جد بزرگوارش امام سجاد (ع) ، پرداخته است. از دیگر کتاب های متعدد وی می توان از « انوار الربیع » ، « الدرجات الرفیعه فی طبقات الامامیه » و « سلافة العصر فی محاسن اعیان العصر » نام برد.

 

 

تولد میرزای بزرگ، صادرکننده فتوای تحریم تنباکو

214 سال پیش در چنین روزی ، پانزدهم جمادی الاول سال 1230 هجری قمری:

«میرزا محمد حسن شیرازی» معروف به «میرزای بزرگ»، از مراجع بزرگ اسلام در شیراز دیده به جهان گشود. او در بیست سالگی درجه اجتهاد را کسب کرد. میرزای شیرازی در سال 1259 ه ق وارد حوزه علمیه نجف در عراق شد و درحوزه درس شیخ مرتضی انصاری شرکت جست و بعد از وفات استادش ، مرجعیت و زعامت دینی مسلمانان را برعهده گرفت . حافظه قوی و بیان شیوا، از جمله خصوصیات بارز میرزای شیرازی بود. از سوی دیگر میرزای شیرازی به مسائل سیاسی توجه داشت و در مواقع مختلف در امور سیاسی مداخله می کرد. از جمله ، صدور فتوای وی مبنی بر تحریم تنباکو ، منجر به شکست توطئه استعمار انگلیس برای سلطه بیشتر بر ایران شد. از میرزای شیرازی آثار بسیاری بجای مانده که از میان آنها می توان به « حاشیه بر نجات العباد» اشاره کرد . وی درسال 1312 هجری قمری وفات یافت .

 

 

تولد امیلی دیکنسون، شاعر معروف آمریکایی

192 سال پیش، در روز دهم دسامبر سال 1830 میلادی:

خانم «امیلی دیکنسون» ( Emily Dickinson ) شاعر آمریکایی متولد شد. وی تحصیلات خود را تا سطح کالج ادامه داد. وی در کالج، تحصیل را رها کرد و در خانه به کسب علم پرداخت. خانم دیکنسون پس از آشنایی با برخی نویسندگان معروف آمریکا ، به ادبیات و سرودن شعر علاقه مند شد. وی حدود دو هزار قطعه شعر سروده است که تنها سه منظومه از آن در زمان حیاتش به چاپ رسید و بقیه پس از مرگش انتشار یافت. اشعار این شاعر آمریکایی، از رنج درونی وی حکایت می کند و در قطعه های کوتاه سروده شده و دارای تاثیر زیاد است. خانم امیلی دیکنسون در سال 1886، در حالی که مدت ها در انزوا بسر می برد، درگذشت .

 

 

روزنامه «عروة الوثقی»به مدیریت سید جمال الدین اسدآبادی و شیخ محمد عبده

 143 سال پیش در چنین روزی ، پانزدهم جمادی الاول سال 1301 هجری قمری:

 نخستین شماره روزنامه «عروة الوثقی» به مدیریت سید جمال الدین اسدآبادی و شیخ محمد عبده، در پاریس منتشر شد. سید جمال به منظور تحقق آرمان خود مبنی بر اتحاد ملل اسلامی، انجمنی بنام عروه الوثقی دایر کرد و روزنامه ای نیز به همین نام منتشر ساخت. این دو با درج مقالات و مصاحبه با دانشمندان و سیاستمداران، نظر مسلمانان را به اندیشه های خود و شعار اتحاد ملل اسلامی، جلب کردند. سرانجام این روزنامه در اثر فشارهای سیاسی برخی از دولت های آن زمان، در ماه ذیحجه همان سال ( 1301) پس از چند ماه انتشار در اروپا، هند، مصر، ایران و چندین کشور عربی، توقیف شد.

 

 

درگذشت آلفرد نوبل، موسس بنیاد نوبل

126 سال پیش در چنین روزی ، دهم دسامبر سال 1896 میلادی:

«آلفرد برنارد نوبل» (Alfred Bernhard Nobel)، شیمیدان سوئدی درگذشت. او درسال 1833 میلادی متولد شد و در جوانی به روسیه مهاجرت کرد. نوبل پس از سال ها تحقیق و مطالعه در زمینه علم شیمی، در سال 1867 میلادی موفق به اختراع دینامیت شد. اما از این ماده به جای استفاده صلح آمیز، به عنوان ابزار جنگی استفاده شد. به همین دلیل بنا به پیشنهاد نوبل، همه ساله به فردی که تلاش قابل ملاحظه ای را برای صلح و امنیت انجام دهد، جایزه ای اهدا می شود. این جوایز که به نام بنیانگذار آن، «نوبل» معروف است، در پنج زمینه فیزیک، شیمی، پزشکی، ادبیات و صلح جهانی به دانشمندانی که در راه اعتلای صلح و پیشرفت علوم ، اکتشاف یا اقدام چشمگیری انجام داده اند، اهدا می شود. اما امروزه اعمال نفوذ برخی قدرتهای بزرگ، چگونگی انتخاب برندگان جایزه نوبل را بویژه در زمینه صلح، تحت تاثیر قرار داده، به نحوی که در مواردی، جایزه صلح نوبل از هدف اصلی آن بسیار دور شده است.

 

 

صدور اعلامیه جهانی حقوق بشر

74 سال پیش در چنین روزی، دهم دسامبر سال 1948 میلادی:

"اعلامیه جهانی حقوق بشر" توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد و حقوق طبیعی و اجتماعی افراد بشر مورد تایید این سازمان بین المللی قرار گرفت. اعلامیه حقوق بشر به توصیه سازمان ملل متحد و توسط هیاتی از نمایندگان تعدادی از کشورهای جهان تهیه و تدوین شد. این اعلامیه شامل یک مقدمه و 30 ماده است و در ماده اول آن به برابری افراد بشر و حاکمیت روح برادری درمیان آنها اشاره شده است. علیرغم تصویب اعلامیه حقوق بشر - واقعیت درعمل به گونه ای دیگر شکل گرفت. نگاهی گذرا به رویدادهای سیاسی و نظامی جهان پس از پایان جنگ جهانی دوم ، تصویری از وقایع اسف بار را نشان می دهد که دقیقاً بیانگر فاصله زیاد میان اهداف و عملکرد جامعه بین المللی در دفاع از حقوق بشر است. به علاوه برخلاف تصور اولیه، دفاع از حقوق بشر عملا به ابزاری درجهت اعمال فشارهای سیاسی واقتصادی دولتهای غربی بر کشورهای مستقل جهان برای پیشبرد منافع استعماری این دولت ها مبدل شده است. هم اکنون بسیاری از کشورهای جهان، باتوجه به این واقعیت تلخ و همچنین به دلیل ناهمخوانی برخی بندهای اعلامیه حقوق بشر با اعتقادات، فرهنگ و رسوم آنان، خواستار تغییر در این بندها و جلوگیری از استفاده ابزاری از این اعلامیه هستند.

 

 

درگذشت اعتمادی، مفسر مشهر قرآن کریم

58 سال پیش در چنین روزی برابر با نوزدهم آذر 1343 شمسی:

مفسر قرآن کریم "سید حسین اثنی عشری" معروف به اعتمادی درگذشت. حاج آقا حسین اثنی عشری، مفسر عالی‌قدر قرآن در سال 1318 ق در شهر ری ولادت یافت و پس از فراگیری مقدمات و ادبیات در تهران، در سال 1349 ق به قم سفر کرد. پس از آموختن سطوح، در درس خارج آیت ‌اللَّه شیخ عبدالکریم حائری شرکت جست و سپس از درس آیت ‌اللَّه سیدمحمد حجّت و آیت ‌اللَّه سیدمحمدتقی خوانساری استفاده نمود. در سال 1362 به شهر ری بازگشت و در آستانه‌ مقدس حضرت سید الکریم عبدالعظیم (ع) به اقامه‌ جماعت و تبلیغ و تفسیر قرآن پرداخت. سرانجام این عالم عامل درسال 1384 قمری در 66 سالگی بر روی منبر دچار سکته‌ قلبی گردید و بدرود حیات گفت ودر حرم قبله تهران سیدالکریم عبدالعظیم حسنی (ع) دفن گردید. مهم‌ترین تفسیر وی، تفسیر اثنی عشری نام دارد و علاوه بر آن دارای تألیفات دیگری نیز می ‌باشد.

 

 

تشکیل شورای سلطنت در ایران

44 سال پیش در چنین روزی، نوزدهم آذر 1357 شمسی:

طرح تشکیل شورای سلطنت در ایران توسط آمریکا مطرح شد. در بحبوحه انقلاب اسلامی و در حالی که نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی(ره) رژیم پهلوی را در کام خود فرو می‌ برد، اربابان آمریکایی شاه درصدد بودند تا به هر نحو ممکن، از سقوط محمدرضا پهلوی، این مهره مطیع خود جلوگیری کنند. از این رو، در نوزدهم آذر 1357ش، وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا که مشغول بررسی تشکیل شورای سلطنت در ایران بود، با ارسال تلگرافی به سفارت آمریکا در تهران با نمایندگان خود در ایران درباره این موضوع مشورت کرد. این کار از یک سو نشان دهنده ناامیدی مقامات دولت آمریکا از باقی ماندن شاه در رأس قدرت و از سوی دیگر، دخالت آشکار و ظالمانه آمریکاییان در امور داخلی ایران بود. دولت آمریکا، همه توان خود را به کار گرفته بود تا به هر صورت ممکن، پایگاه سیاسی و نظامی خود را در ایران حفظ کند اما امواج توفنده انقلاب، آنان را از رسیدن به این هدف شوم باز داشت و این شورا پس از آن که در 23 دی 57 کار خود را آغاز کرد، پس از یک هفته با ناکامی، منحل شد.

 

 

تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی

38 سال پیش در چنین روزی، نوزدهم آذر 1363 شمسی:

به فرمان حضرت امام خمینی (ره) شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، گروهک ‌های مختلف، دانشگاه‌ ها و مدارس کشور را عرصه تاخت و تاز خود ساخته و روند تحصیل و تدریس را مختل کرده بودند. بسیاری از استادان منحرف، به کار مشغول بودند و هیچ تغییر بنیادی در برنامه و شیوه تدریس و تربیت و اهداف آنها رخ نداده بود. در نتیجه، دانشگاه ‌های سراسر کشور برای مدتی تعطیل شد. پس از تعطیلی دانشگاه ‌ها، به منظور ساماندهی به امور فرهنگی مدارس و دانشگاه ‌ها، به فرمان امام خمینی(ره)، اولین ترکیب شورای انقلاب فرهنگی تحت عنوان ستاد انقلاب فرهنگی شکل گرفت. با تشکیل این ستاد، حضرت امام در سال 1360، از ستاد خواستند که در باز شدن دانشگاه ‌ها تسریع نماید. با بازگشایی دانشگاه‌ ها، ضرورت توسعه و تعمیق کار این ستاد ایجاب کرد که در نوزدهم آذر 1363، امام، رؤسای سه قوه و تعداد دیگری از اندیشمندان فرهنگی کشور را به اعضای آن بیفزایند. گسترش و نفوذ فرهنگ اسلامی در شئون جامعه، تزکیه محیط های علمی و فرهنگی از افکار مادی، تحول دانشگاه ‌ها و مدارس و مراکز فرهنگی و هنری بر اساس فرهنگ صحیح اسلامی، حفظ و احیاء و معرفی آثار اسلامی و ملی از جمله اهداف این شورا و نیز تدوین اصول سیاست فرهنگی نظام جمهوی اسلامی و تعیین اهداف و جهت‌ گیری برنامه‌ های فرهنگی، آموزشی و علمی، تعیین مراجع برای طرح و تدوین برنامه‌ های فرهنگی و علمی، تدوین ضوابط برای گزینش استادان و معلمان دانشگاه ‌ها و نظارت بر امور کتاب‌ های درسی و... از جمله وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی می ‌باشند.