تقویم تاریخ؛ از آغاز عید نوروز تا روز جهانی شعر

آغاز عید نوروز

امروز اولین روز سال نوی هجری شمسی است. روز اول بهار که آغاز رویش و فصل زیبایی و نشاط طبیعت است. در آثار الباقیه از ابوریحان بیرونی آورده شده است که برگزاری جشن و سرور در فرهنگ سرزمین ایران جایگاه والایی داشته است. نکته جالبی که وجود دارد این است که منشا و تاریخ پیدایش خاصی برای نوروز تعریف نشده است و طبق بعضی از افسانه ها سه هزار سال قبل در چنین روزی جمشید پس از بیرون آمدن از کاخ خود در جنوب دریاچه ارومیه که امروزه منطقه حسنلو نام گرفته است تحت تاثیر آفتاب سوزان و درخشان و طراوت تازه قرار می گیرد و آن روز را نوروز می نامد و بر آن می شود که همه ساله در چنین روزی آیین و مراسم های خاصی تدارک دیده و برگزار کند. همچنین ریشه نوروز در شاهنامه این چنین عنوان شده است که جمشید در حال گذشتن از آذربایجان بوده است که دستور می دهد برایش تختی قرار داده و خود باد تاجی پر زرق و برق روی آن تخت بنشیند بنابراین با تابش نور خورشید به آن تاج زرین و پر زرق دنیا نورانی می شود و به خاطر شادمانی مردم آن روز را نوروز نامیده اند.

 

 

تاسیس نخستین پارلمان ایران با عنوان مهستان

2196 سال پیش، در روز بیست و یکم مارس سال 173 پیش از میلاد:

نخستین پارلمان ایران تحت عنوان «مَهستان» تاسیس شد. اعضای این پارلمان که در زمان مهرداد اول پادشاه اشکانی شکل گرفت، شاهزادگان و بزرگان  ایران بودند. ازجمله اختیارات مجلس مهستان ، انتخاب شاه و عزل او در صورت بیماری سخت ، جنون، از کار افتادگی و خیانت به کشور و همچنین اعلان جنگ و پیشنهاد صلح بود.

 

 

درگذشت ابن حاجب، محدث و مورخ معروف اسلامی

814 سال پیش درچنین روزی، بیست و هشتم شعبان سال 630 هجری قمری:

«ابن حاجب» محدث و مورخ معروف اسلامی درگذشت. او در سال 593 هجری قمری در دمشق متولد شد و برای بهره گیری از دانش محدثان عصر خود ، به شهرها و نقاط مختلف سفر کرد و از بزرگان آن دوران ، حدیث فرا گرفت . از ابن حاجب که به علت مهارتش در علم حدیث ، سرآمد علمای عصر خویش بود ، تاکنون سه اثر چاپ شده و دو اثر دیگر به صورت دست نویس باقی مانده است.

 

 

تولد ژوزف بارون فوریه، ریاضیدان مشهور فرانسوی

255 سال پیش درچنین روزی، بیست و یکم مارس سال 1768 میلادی:

«ژوزف بارون فوریه» (Joseph Baron Fourier)، ریاضیدان و فیزیکدان فرانسوی، متولد شد. وی از آغاز تاسیس دانشگاه نرماله (Normale) در پاریس در سال 1794، از دانش آموزان آن بود و در سال بعد یعنی 1795به عنوان استاد آنجا انتخاب شد. در همان سال ، پس از آنکه دانشگاه پلی تکنیک فرانسه افتتاح شد، فوریه به آن دانشکده رفت و از همکاران ریاضی دانان برجسته ای همچون گاسپار مونژ (Gaspard Monge) شد . آثار فوریه آغاز مرحله ای نوین در تاریخ ریاضیات محسوب می شود ، زیرا او ثابت کرد که تقریبا همه توابع یک متغیر حقیقی را می توان به وسیله فرمولهایی که به نام خود او ، «فوریه» نامیده شده است ، مشخص کرد. فوریه در سال 1830 درگذشت.

 

 

درگذشت ملاحسینقلی همدانی ازدانشمندان مسلمان

133 سال پیش، در روز بیست و هشتم شعبان سال 1311 هجری قمری:

ملا «حسینقلی همدانی» از استادان بزرگ درس اخلاق درگذشت. او در سال 1238 ه.ق. متولد شد و پس از طی دروس مقدماتی، در مراکز مهم علمی دانش آموخت و به تدریج به عنوان یکی از استادان برجسته اخلاق و عرفان مطرح شد. کلاس درس اخلاق این عارف و فقیه بزرگوار اسلام در حوزه علمیه نجف - در عراق - همواره مملو از مشتاقان کـسب معرفت بود و به گفته شهید مرتضی مطهری، اندیشمند و فیلسوف معاصر ایران، حوزه تعلیم و تربیت آخوند همدانی، بیشتر حوزه تربیت بود تا تعلیم /

 

 

آغاز نگارش نامه های رسمی با  تاریخ هجری شمسی

98 سال پیش، در روز اول فروردین سال 1304 هجری شمسی:

 بر اساس مصوبه مجلس ایران ، نگارش نامه های رسمی با استفاده از تاریخ هجری شمسی آغاز شد. به این ترتیب، تقویم ایران از هجری قمری به هجری شمسی یا خورشیدی تغییر یافت. مبدأ این دو تاریخ ، هجرت پیامبر اکرم (ص) از مکه به مدینه در سال سیزدهم بعثت (622 میلادی) است، با این تفاوت که سال قمری به اندازه دوازده بار گردش ماه به دور زمین طول می کشد و سال شمسی، به اندازه یک بار گردش زمین به دور خورشید است. از آنجا که سال هجری شمسی 365 روز است، هر سال یازده روز بیش از سال قمری که 354 روز است ، به درازا می کشد.

 

 

روز جهانی حذف تبعیض نژادی

 57 سال پیش، در روز بیست و یکم مارس سال 1966 میلادی:

سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو : UNESCO) سالروز قتل عام سیاه پوستان آفریقای جنوبی در سال 1960 را، «روز جهانی حذف تبعیض نژادی» نامید. در چنین روزی ، حدود 7000 تن از سیاه پوستان آفریقای جنوبی علیه تشدید قوانین نژادپرستانه در شهر «شارپ ویل» (Sharpeville)  تظاهرات مسالمت آمیز برگزار کردند که با سرکوب شدید نیروهای دولتی به خون کشیده شد . در این حادثه خونین ، 69 سیاه پوست کشته و 180 تن زخمی شدند. اگرچه قوانین تبعیض نژادی در اوایل دهه 1990 در آفریقای جنوبی لغو شد، اما تبعیض و نابرابری علیه انسانها هنوز در شکل های گوناگون در نقاط مختلف جهان وجود دارد و لزوم مبارزه جدی با این رفتار غیر انسانی احساس می شود.

 

 

بزرگترین نبرد سازمان آزادیبخش فلسطین با نیروهای رژیم صهیونیستی

55 سال پیش، در روز بیست و یکم مارس سال 1968 میلادی:

بزرگترین نبرد سازمان آزادیبخش فلسطین با نیروهای رژیم صهیونیستی به وقوع پیوست. این سازمان، در سال 1965 اعلام موجودیت کرد و به تدریج بر تعداد و شدت عملیات نظامی خود علیه نیروهای رژیم صهیونیستی افزود . تا اینکه در این روز با یورش نیروهای صهیونیستی به اردوگاه فلسطینیان در نزدیکی شهر کرامه در اردن ، نبردی سنگین میان چریکهای فلسطینی و ارتش رژیم صهیونیستی آغاز شد. در "نبرد کرامه" حداقل 1230 سرباز رژیم صهیونیستی به هلاکت رسیدند و دهها تانک و زره پوش آنها نابود و یا توسط چریکهای فلسطینی به غنیمت گرفته شد . در اثر این جنگ ، استقبال جوانان فلسطینی از پیوستن به سازمان آزادیبخش فلسطین برای نبرد و بازپس گرفتن سرزمینشان، به شدت افزایش یافت . سازمان آزادیبخش فلسطین از سال 1991 اعتبار مبارزاتی خود را به دلیل عدول از مواضع انقلابی اش از دست داد و به تصور دستیابی به صلح با رژیم اشغالگر قدس، به مذاکره با این رژیم نشست. اما این مذاکرات نتیجه ای برای مردم فلسطین نداشت.

 

 

استقلال نامیبیا از آفریقای جنوبی

 33 سال پیش در چنین روزی، بیست و یکم مارس سال 1990 میلادی:

 کشور «نامیبیا» موفق به کسب استقلال از آفریقای جنوبی شد و چنین روزی به عنوان روز ملی این کشور نام گرفت. تاریخ استعمار در نامیبیا به قرن نوزدهم بازمی گردد. در اواخر قرن نوزدهم، استعمارگران آلمانی - انگلیسی و پرتغالی برای دست اندازی به ثروتهای سرشار طبیعی نامیبیا ، رقابت را برای سلطه بر این سرزمین آغاز کردند که از میان آنان ، آلمانی ها بر نامیبیا مسلط شدند و با عنوان آفریقای جنوب غربی آلمان، آن را مستعمره خود کردند . پس از جنگ جهانی اول و شکست آلمان ، جامعه ملل که پس از جنگ تشکیل شده بود ، قیمومیت نامیبیا را با عنوان آفریقای جنوبی غربی به آفریقای جنوبی ، مستعمره غیررسمی انگلیس سپرد . قیمومیت نژادپرستان آفریقای جنوبی بر نامیبیا ، ثمری جز فقر ، عقب ماندگی و خفقان برای مردم نامیبیا نداشت. از سال 1960 با تشکیل « سازمان خلق آفریقای جنوب غربی » ( سواپو ) ، مبارزات مردم این کشور علیه رژیم نژادپرست آفریقای جنوبی شدت یافت تا آنجا که این سازمان درسال 1976 از حق رای در سازمان ملل برخوردار شد. باوجود این ، آفریقای جنوبی با حمایت تعدادی از دولتهای غربی به سلطه خود بر نامیبیا ادامه داد ، تا اینکه در سال 1990 میلادی به خاطر مبارزات مردم این کشور ، فشارهای بین المللی و تحولات داخلی آفریقای جنوبی ، نامیبیا به استقلال رسید. نامیبیا با مساحت 824268 کیلومتر مربع در جنوب غربی آفریقا واقع شده و با کشورهای آنگولا ، زامبیا ، بوتسوانا و آفریقای جنوبی همسایه است .

 

 

درگذشت دکتر ابوالحسن شیخ، پدر علم شیمی نوین

 25 سال پیش در چنین روزی، برابر با اول فروردین 1377 هجری شمسی:

 پدر علم شیمی نوین ایران "دکتر ابوالحسن شیخ" درگذشت. استاد دکتر ابوالحسن شیخ در سال 1286 ش در تهران در خاندانى مذهبى به دنیا آمد. پدرش مرحوم دکتر محمد شیخ معروف به احیاءُ الملک از نوادگان علامه بزرگوار، شیخ حرّ عاملى صاحب کتاب گرانسنگ وسایل الشیعه متوفى 1104 ق بود. وى پس از اتمام دوره ابتدایى و متوسطه وارد مدرسه صنعتى ایران و آلمان شد و در رشته شیمى و داروسازى به تحصیل ادامه داد. سپس در 20 سالگى به همراه نخستین گروه دانش آموزان ایرانى براى ادامه تحصیل عازم آلمان گردید تا این که پس از اقامتى هشت ساله موفق شد تا به عنوان اولین ایرانى، دکتراى شیمى دریافت کند. دکتر ابوالحسن شیخ سپس به کشور بازگشت و به تدریس همت گماشت. او در مدت 32 سال تدریس، صدها نفر از دانشجویان را در این رشته تربیت نمود و در سال 1322، نقش مهمى در تأسیس دانشکده علوم دانشگاه تهران ایفا کرد. دکتر شیخ در سال 1332 به نمایندگى از سوى آیت اللّه کاشانى در کنفرانس اسلامى بیت المقدس شرکت کرد و در سال 1365 بازنشسته شد. وى همواره به مطالعه کتاب هاى دینى و عرفانى اشتغال داشت و در تربیت دینى خود و اطرافیان مى کوشید و همچنین سالیان بسیار از محضر عرفان و اخلاق بزرگان بهره مند گردید. از این دانشمند برجسته که به عنوان بنیانگذار و پدر علم نوین شیمى ایران یاد مى شود تألیفاتى به جاى مانده که تئورى هاى شیمى آلى در 2 جلد و عملیات شیمى آلى در 2 جلد و... از آن جمله اند. سرانجام این دانشمند گرانمایه در ساعات آغازین سال 1377 ش در نود سالگى چشم از جهان فروبست.

 

 

روز جهانی شعر

 21 مارس: روز جهانی شعر است.

کمیسیون ملی یونسکو در سال 1999 میلادی در سی امین اجلاس کنفرانس عمومی خود، 21 مارس هر سال را روز جهانی شعر اعلام کرد و هرسال این روز را گرامی می‌دارد. هدف از این اقدام حمایت از تنوع زبانی از طریق بیان شعری و همچنین حفظ زبان‌های در خطر است. مطالعات یونسکو در مورد وضعیت شعر نشان می‌دهد که با وجود تکثر و تنوع فعالیت‌های شعری و افزایش تعداد شاعران و توجه ملت‌ها و جوامع به حفظ سنت‌ها و بیان شفاهی، هنوز شعر به عنوان یک وسیله اصیل بیان فرهنگی و هنری در رسانه‌ها و نظام‌های آموزشی جایگاه واقعی خود را نیافته است. حال آنکه جهان امروز با نیازهای زیبایی‌شناسی برآورده‌نشده فراوانی رو به رو است که اگر نقش اجتماعات، مناسبات و ارتباطات مردمی به عنوان ابزاری برای ارتقای سطح آگاهی عمومی به رسمیت شناخته شود، شعر می‌تواند این نیازها را برآورده سازد.