تقویم تاریخ؛ از درگذشت حضرت ابوطالب تا آغاز ولایتعهدی تحمیلی امام رضا(ع)

درگذشت حضرت ابوطالب، پدر حضرت علی(ع)

1434 سال پیش در چنین روزی برابر با 7 رمضان سال دهم بعثت:

بنا به برخی روایات، حضرت "ابوطالب "حامی بزرگ پیامبراکرم در مکّه درگذشت. پس از وفات عبدالمطلب، جد بزرگوار پیامبر اکرم(ص)، ابوطالب سرپرستی آن حضرت را به عهده گرفت و در تمام مراحل، همراه برادرزاده‌ خود بود. ابوطالب پس از بعثت پیامبر نیز از یاری حضرت محمد(ص) دست برنداشت و در مقابل مشرکان قریش می ‌ایستاد. با رحلت ابوطالب، مشرکان، آزار و اذیت بیشتری به پیامبر اسلام وارد کردند و آن حضرت را تحت فشار شدیدتری قرار دادند تا اینکه حضرت محمد(ص) از مکه به مدینه مهاجرت و نخستین حکومت اسلامی را بنیان گذارد .

 

 

آغاز ولایتعهدی تحمیلی حضرت امام رضا(ع)

1243 سال پیش در چنین روزی برابر با 7 رمضان سال 201 هجری قمری:

مأمون خلیفه عباسی، ولایتعهدی را به حضرت امام رضا(ع) تحمیل کرد. دشمنى خاندان اُمَوى و عباسى با اهل بیت پیامبر از دیرباز وجود داشت . این دو خاندان ظلم و جور ، آزار و یتم فراوانى به اهل بیت پیامبر روا داشتند و حتى از به شهادت رساندن امام معصوم نیز اجتناب نکردند. وقتى مامون بر مسند قدرت نشست، از نفوذ امام رضاع در میان مردم آگاه بود و چون مى خواست هم امام را تحت نظر داشته باشد و هم خود را فردى دوستدار اهل بیت نشان دهد تا اقبال عمومى را به خود جلب کند ، دستور داد تا امام رضا(ع) را از مدینه به خراسان آوردند و با اصرار فراوان ولایتعهدى خود را به امام ، واگذار کرد. روز دوشنبه هفتم ماه رمضان سال 201 ق، منشور ولایتعهدى به خط مأمون نگاشته شد و در پشت همان ورقه ، حضرت على ابن موسى الرضا(ع) نیز با ذکر مقدمه اى پر از اشاره و ایماء ، قبولى خود را اعلام فرمود ، ولى یادآورشد  که این امر به فرجام نمى رسد. آن گاه در کنار همان مکتوب، بزرگان و فرماندهان کشورى و لشکرى، این عهدنامه را گواهى کردند. از این پس به امام ، الرضا من آل محمد صلی الله علیه و آله مى گفتند یعنى کسى که از آل محمد به وى (مامون) راضى شده است. مامون دختر خود، ام حبیب را به ازدواج آن حضرت درآورد و شعار عباسیان راکه لباس سیاه بود، تبدیل به شعار علویان و لباس سبز کرد . بررسى اوضاع و شرایط سیاسى زمان مأمون نشان مى دهد که وى با یک سلسله دشوارى ها و مشکلات سیاسى رو به رو شده بود و براى رهایى از این بن بست تلاش مى کرد. او سرانجام برای حل این مشکلات ،  سیاستی چند بعدى در پیش گرفت که همان طرح ولیعهدى امام رضا(ع) بود . اما در نهایت تاب اقبال عمومی به امام (ع) را نیاورد و ایشان را در 30 صفر سال 203 قمری ، مسموم کرد و به شهادت رساند.

 

 

تولد ابن زهره، از فقهای نامدار و متکلمین مشهور

933 سال پیش در چنین روزی، هفتم رمضان سال 511 هجری قمری:

«ابن زهره»، از فقهای نامدار و متکلمین مشهور قرن ششم هجری قمری و از دانشمندان مشهور مسلمان در حلب ـ از شهرهای سوریه امروز ـ متولد شد. او پس از تکمیل تحصیلاتش در حلب و نجف، به مراتب عالی علمی دست یافت. ابن زهره در فقه، اصول، کلام و ادبیات عرب ، مهارت و دانش بسیار اندوخت و دانشمندان مشهوری تربیت کرد. از این دانشمند مسلمان آثاری در زمینه اصول فقه به یادگار مانده است. ابن زهره در سال 585 هجری قمری، چشم از جهان فروبست.

 

 

تولد صفائی ترمذی از مورخین مشهور و شعرای مسلمان 

500 سال پیش در چنین روزی ، هفتم رمضان سال 944 هجری قمری:

«سید نظام الدین محمد معصوم صفائی ترمذی» ( Termazi ) متخلص به «نامی»، از مورخین و شعرای معروف قرن دهم هجری قمری در هند متولد شد . اجداد وی از مسلمانان ترمذ بودند و در قندهار ، جنوب شرق افغانستان ،  می زیستند ، اما چون پدرش به هند مهاجرت کرد، وی نیز پس از اتمام تحصیلاتش در قندهار، به گجرات هند رفت و به مناصب دیوانی پرداخت. نامی از دانشمندان پرکار زمان خود بود و آثار ارزشمندی چون «طب نامی» را به رشته تحریر درآورد. وی در سال 1019 هجری قمری، درگذشت.

 

 

صدور فرمان آزادی پروتستان ها

450 سال پیش در چنین روزی، بیست و نهم مارس سال 1573 میلادی:

فرمان تاریخی معروف به «فرمان آزادی» توسط شارل نهم ، پادشاه فرانسه به نفع پروتستانها صادر شد. به موجب این فرمان، پروتستان های فرانسه که در چهارمین جنگ با کاتولیک های این کشور پیروز شده بودند، آزادی انجام مراسم مذهبی خویش را به دست آوردند. جنگ چهارم مذهبی میان کاتولیک ها و پروتستان ها، از روز شانزدهم ژوئیه سال 1572 میلادی آغاز شده بود و به جنگ لاروشل معروف است.

 

 

 

پایان جنگ لهستان با امپراتوری عثمانی

347 سال پیش، در روز بیست و نهم مارس سال 1676 میلادی:

جنگ لهستان با امپراتوری عثمانی با پیروزی این امپراتوری و تصرف بخش هایی از سرزمین اوکراین توسط عثمانی پایان یافت. سرزمین اوکراین در آن زمان متعلق به لهستان بود. این جنگ از سال 1671 با شورش قزاق های لهستانی و حمایت امپراتوری عثمانی از آنها آغاز شد. نیروهای عثمانی یک بار در جنگ لمبرگ از لهستانی ها شکست خوردند ، اما در نهایت به پیروزی دست یافتند.

 

 

درگذشت امانوئل سودنبرگ، متفکر و عارف سوئدی

251 سال پیش، در روز بیست و نهم مارس سال 1772 میلادی:

«امانوئل سودنبرگ» ( Emanuel Swedenborg )، متفکر و عارف سوئدی درگذشت. وی در سال 1688 متولد شد و پس از تحصیل در رشته ریاضی، مهندسی متبحر شد ، اما سودنبرگ به دلیل اندیشه های فلسفی و عرفانی اش معروف است . مبنای فلسفه این  اندیشمند سوئدی ، انفصال از دنیای مادی و غرق شدن در مشاهده عالم معنوی بود . او معتقد بود آنچه در دنیای مادی وجود دارد، نمادی از عالم برتر معنوی است.  سودنبرگ براین باور بود که هرچه انسان پاکتر و شریفتر باشد، وجود خداوند را بهتر می تواند درک کند. این فیلسوف سوئدی برای تبیین اندیشه های خود، بیش از پنجاه جلد کتاب نوشت که مهمترین آنها «اسرار عالم ملکوت» در هشت جلد است.

 

 

درگذشت ژرژ سورا، نقاش بزرگ فرانسوی

132 سال پیش در چنین روزی؛ 29 مارس 1891 میلادی:

 "ژُرژ سورا" (Georges Seurat) نقاش بزرگ فرانسوی درگذشت. ژرژ سورا در 2 دسامبر سال 1859م در خانواده متوسطی در فرانسه به دنیا آمد. او از 17 سالگی به آموختن هنر نقاشی پرداخت و طی مدت کوتاهی، در شمار نقاشان معروف عصر خود درآمد. سورا در 19 سالگی در مدرسه هنرهای زیبای پاریس نام نویسی کرد و در همین سال به مطالعات عمیق در رشته ادبیات و هم‌چنین تحقیق علمی درباره رنگ و خط و نور پرداخت. پس از چندی، سورا و جمع دیگری از نقاشان جوان که از روش نمایشگاه رسمی فرانسه ناراحت بودند و نظرات داوران آن را مردود می‌دانستند گروه نقاشان مستقل را بنیاد نهادند. در این زمان، سبک‌های گوناگونی در نقاشی وجود داشت و کشاکش زیادی برسر شیوه نقاشی و هنر، بین مردم جاری بود. با این حال، سورا مکتب و اصول جدیدی را بنا نهاد که تا جنگ جهانی اول ادامه یافت و در سیر نقاشی تأثیر شگرفی برجای گذاشت. سورا مکتب خود را پوان‌تیلیسم یا نقطه ‌پردازی نامید و آثار متعددی خلق کرد که یکشنبه تابستانی در تفریح‌گاه، بیشه و مدل‌های نقاشی از آن جمله ‌اند. سورا، در سال 1891م عقاید خود درباره نقاشی را در قالب یک کتاب تنظیم و منتشر نمود اما پس از چند ماه در 29 مارس 1891م در 32 سالگی درگذشت. باوجود کوتاهی عمر و معدود بودن آثار، سورا در جهان نقاشی اثری عمیق به جا گذاشت. در حقیقت ژرژ سورا از بانیان و پیشوایان مکتب‌های نوین نقاشی از جمله پست امپرسیونیسم بوده است.

 

 

 تولد مارسل امه، نویسنده فرانسوی

121سال پیش در چنین روزی، بیست و نهم مارس سال 1902 میلادی:

«مارسل امه»( Marcel Aymé)، نویسنده فرانسوی متولد شد. وی ابتدا تحصیل در رشته مهندسی را آغاز کرد، اما به علت بیماری آن را رها کرد. امه سپس به روزنامه نگاری پرداخت و به تدریج نویسندگی را آغاز کرد و به نویسنده ای معروف تبدیل شد. از جمله آثار وی می توان به کتابهای «ماده اسب سبز»، «چهار حقیقت» و «تصویر زیبا» اشاره کرد. امه در اکتبر سال 1967 درگذشت.

 

 

درگذشت آیت الله علی اکبر مرندی

29 سال پیش در چنین روزی، نهم فروردین 1373 شمسی:

آیت ‌اللَّه علی اکبر مرندی درگذشت. میرزا علی‌اکبر مرندی (زاده ۱۳۱۴ قمری درگذشته ۱۳۷۳ شمسی) فرزند ملاعلی، مجتهد و عارف شیعه و از شاگردان سلوکی سید علی قاضی بود. وی در تبریز از آیت‎الله انگجی (مرجع وقت) در فقه بهره برد و به سال ۱۳۶۰ قمری راهی نجف گردید و در آنجا با علامه طباطبائی و برادرش الهی به مدت ده سال هم حجره بوده است. در نجف از مراجع وقت مانند سید ابوالحسن اصفهانی، نائینی، آقاضیا عراقی، کمپانی و بادکوبه‌ای بهره‌های علمی برد؛ و از سید ضیا و اصفهانی اجازهٔ اجتهاد گرفت. در امور معنوی نیز از شاگردان خاص سید علی قاضی بود. در سال ۱۳۷۶ قمری به تبریز رجعت کرد و به تدریس مشغول شد و سپس مدت مدیدی در مرند اقامت نمود و به تدریس و ارشاد معنوی پرداخت. وی در سحرگاه ۹ فروردین ۱۳۷۳ خورشیدی درگذشت.