تقویم تاریخ؛ از قتل آقامحمد خان قاجار تا ورود ایتالیا به جنگ جهانی دوم

کشف ایسلند

1149 سال پیش، در روز دهم ژوئیه سال 874 میلادی:

 ایسلند در شمال اروپا و نزدیک قطب شمال ، توسط صیادان نروژی کشف شد. این جزیره در سال 1261 میلادی تحت تسلط نروژ درآمد و بیش از یک قرن بعد ، دانمارک هر دو کشور ایسلند و نروژ را اشغال کرد. سرانجام ایسلند در سال 1944 ، استقلال کامل خود را از دانمارک به دست آورد.

 

 

کشف آلاسکا توسط کاشف دانمارکی

282 سال پیش درچنین روزی، دهم ژوئیه سال 1741 میلادی:

 سرزمین آلاسکا توسط «ویتوس برینگ» ( Vitus Bering )، کاشف دانمارکی کشف شد. وی هنگامی که با کشتی بادبانی خود عازم روسیه بود ، آلاسکا را که در شمال غربی کانادا واقع شده است ، کشف کرد. منطقه نفت خیز آلاسکا تا سال 1867 میلادی جزیی از قلمرو روسیه تزاری بود ، اما تزار در این سال ، آلاسکا را به مبلغ 7 میلیون دلار به آمریکا فروخت که امروزه چهل و نهمین ایالت آمریکا محسوب می شود.

 

 

قتل آقامحمدخان قاجار ، مؤسس سلسله قاجاریه

233 سال پیش در چنین روزی برابر با 21 ذی الحجه 1211 قمری:

"آقامحمدخان قاجار" مؤسس و اولین پادشاه سلسله‌ قاجاریه در ایران به قتل رسید. آقامحمدخان قاجار پسر بزرگ محمدحسن خان قاجار قوانلو در محرم 1155 ق در گرگان متولد شد. در 1160 ق که عادل شاه، برادرزاده‌ نادر شاه افشار برای سرکوبی محمدحسن خان، عازم مازندران شده بود، دستور داد آقامحمدخان را در خردسالی مقطوع النسل کردند. بعداز روی کار آمدن کریم خان زند و در به دری فراوانِ خاندان قاجار، به دربار زندیه فرستاده شد و مورد توجه خانِ زند قرار گرفت. آقامحمدخان به مدت 16 سال با بستگانِ خویش در شیراز در نهایت رفاهِ حال به سر برد ولی به محض اطلاع از مریضیِ کریم خان، به طرف مازندران حرکت کرد و با کمک برادرش، مدعیان را مغلوب نمود. سرانجام در 11 جمادی الثانی 1200 ق در تهران تاجگذاری نمود و از آن پس به تصرف نقاط مختلف کشور مشغول گردید. در این مدت، ده‌ها هزار نفر از مردم بی‌گناه به دستور او کشته شدند و جنایات فراوانی انجام داد. آقا محمدخان سرانجام هنگامی که در گرجستان حضور داشت به دست دو تن از خدمتکاران خود به قتل رسید. پس از کشته شدن آقامحمد خان قاجار، چون او از خود فرزندی نداشت، برادرزاده ‌اش باباخان معروف به فتحعلی شاه در عید فطر سال 1212 ق به پادشاهی رسید.

 

 

تولد نیکولاس تسلا، کاشف برق آلترناتیو

167 سال پیش در چنین روزی دهم ژوئیه سال 1856 میلادی:

"نیکولاس تِسلا"(Nikola Tesla) فیزیک‌دان معروف اهل یوگسلاوی متولد شد. وی در دوران تحصیل به فیزیک علاقه بسیاری داشت و به دلیل هوش بالا ، به او لقب نابغه داده بودند. تِسلا پس از پایان تحصیلات در رشته برق و الکترونیک، به تحقیق در این زمینه پرداخت. وی با اختراع وسیله تبدیل برق دوفاز و سه فاز و کشف برق آلترناتیو یا جریان متناوب الکتریسیته ، پایه‌گذار صنایع و علوم بسیاری شد که با الکترونیک سر و کار داشتند. وی در سال 1884 م به امریکا رفت و مدتی با ادیسون همکاری کرد. تِسلا پس از چندی با ادیسون اختلاف نظر پیدا کرد و این اختلاف تا آن‌جا ادامه یافت که از گرفتن جایزه نوبل که مشترکاً به او و ادیسون در سال 1912 م تعلق گرفته بود ، خودداری کرد. با این حال ، به دلیل اکتشافات گسترده تسلا در الکترونیک ، یکی از واحدهای اندازه‌گیری مغناطیسی به نام او ، "تِسلا" نام‌گذاری شده است. نیکولاس تِسلا  در 10 مه 1943 م در 87 سالگی درگذشت.

 

 

تولد مارسل پروست، نویسنده مشهور فرانسوی

152 سال پیش، در روز دهم ژوئیه سال 1871 میلادی:

«مارسل پروست» ( Marcel Proust )، نویسنده فرانسوی در خانواده ای مرفه به دنیا آمد. وی پس از گرفتن دیپلم ادبی ، به دانشکده حقوق رفت و موفق به گرفتن لیسانس شد . پروست فعالیت های ادبی را از زمان دبیرستان آغاز کرد و از سال 1882 بطور جدی به آن پرداخت . پرورش او در محیطی اشرافی و رفت و آمد به چنین محافلی باعث شد در رمانهایش بیشتر به قشر مرفه توجه کند. مهمترین اثر این نویسنده فرانسوی، رمان چند جلدی «در جست و جوی زمان از دست رفته» است . از جمله دیگر آثار او نیز می توان از «اسیر»، «گریخته» و «بی اعتنا» نام برد.

 

 

درگذشت آخوند خراسانی، استاد بزرگ حوزه علمیه نجف

115 سال پیش در چنین روزی، بیست و یکم ذی الحجه 1329 قمری:

"آخوند ملامحمد کاظم خراسانی" استاد بزرگ حوزه‌ علمیه‌ نجف درگذشت. آخوند ملا محمدکاظم خراسانی در سال 1255 قمری در مشهد به دنیا آمد. و در 12 سالگی وارد حوزه‌ علمیه‌ مشهد گردید. چند ماهی در محضر ملاهادی سبزواری و در تهران در حلقه‌ درس میرزا ابوالحسن جلوه، شرکت کرد و سرانجام در نجف اشرف به درس میرزای شیرازی و شیخ مرتضی انصاری راه یافت. وی پس از فوت استاد، از مجتهدان برجسته واستادان موفق حوزه بود که شاگردان فراوانی را تربیت نمود. سیدابوالحسن اصفهانی، سید ابوالقاسم کاشانی، سیدمحمد تقی خوانساری، سیدحسن مدرس، سیدصدرالدین صدر، آقا ضیاء عراقی، شیخ عبدالکریم حائری، میرزای نایینی، سیدمحمدحسین بروجردی، سیدمحمد شاهرودی و ده‌ها عالم فاضل از جمله شاگردان وی بودند. هم‌چنین تألیفات متعددی از ایشان به جا مانده است. که از جمله‌ آنها، کتاب مهمِ کفایةُالاصول می‌ باشد. از حیث مبارزات سیاسی نیز، آخوند خراسانی از مدافعان مشروطیت در ایران بود که تلاش زیادی دراین زمینه از خود نشان داد. قرار بود که بسیاری از علمای نجف، کربلا و کاظمین، خود را برای سفر به ایران آماده کنند. همچنین آخوند خراسانی آماده‌ عزیمت به ایران بود که در شب چهارشنبه 21 ذی ‌الحجه‌ سال 1329 ق به طرز مشکوکی به دل درد دچار شد و پس از اقامه‌ نماز صبح، در 74 سالگی به سوی دوست شتافت.

 

 

ورود ایتالیا به جنگ جهانی دوم 

83 سال پیش، در روز دهم ژوئیه سال 1940 میلادی:

 ایتالیا رسماً به عنوان متحد آلمان نازی وارد جنگ جهانی دوم شد. در این زمان نخست وزیر ایتالیا، بنیتو موسولینی، رهبر حزب فاشیست بود . حضور ارتش ایتالیا در جنگ جهانی دوم اگرچه بر ابعاد این نبرد ویرانگر افزود، اما موسولینی در عمل نتوانست کمک چندانی به هیتلر بکند. چنانکه در شمال آفریقا، پیشروی ارتش ایتالیا توسط انگلیسی ها متوقف شد و آلمانی ها مجبور شدند به ایتالیا کمک کنند. تا سه سال بعد ، ایتالیا در جبهه های مختلف ، متحمل شکست های متعدد شد و پس از اشغال جنوب این کشور توسط متفقین ، پادشاه ایتالیا موسولینی را برکنار کرد و در سپتامبر 1943 این کشور تسلیم شد.

 

 

به قدرت رسیدن مارشال پتن در جریان جنگ جهانی دوم 

83  سال پیش، در روز دهم ژوئیه سال 1940 میلادی :

در جریان جنگ جهانی دوم ، مارشال هنری پتن (Henri Petain ) نخست وزیر وقت و افسر برجسته فرانسه درپی شکست این کشور از آلمان نازی ، حکومت را به دست گرفت. براساس پیمان متارکه جنگ میان دو کشور که روز 22 ژوئن سال 1940 امضا شد ، شمال فرانسه ، ازجمله پاریس در اشغال ارتش آلمان نازی باقی ماند و پایتخت فرانسه و دولت دست نشانده مارشال پتن به شهر ویشی در مرکز این کشور منتقل شد . اگرچه مارشال پتن از قهرمانان جنگ جهانی اول بود ، اما امضای این پیمان که به منزله ایجاد دولت دست نشانده هیتلر در فرانسه بود، باعث طرد وی ازجانب فرانسوی ها شد. اندکی بعد، کمیته ملی فرانسه آزاد به رهبری ژنرال شارل دوگل در لندن تشکیل شد که تا پایان جنگ علیه آلمان فعالیت می کرد. مارشال پتن پس از جنگ جهانی دوم به اتهام خیانت به کشور، محکوم به اعدام شد، اما با یک درجه تخفیف ، حکم او به زندان ابد تخفیف یافت. پتن در سال 1951 در زندان درگذشت.

 

 

درگذشت آیت الله زاهد قمشه ای، معروف به ابوالمعارف، فقیه و فیلسوف برجسته

70 سال پیش، در روز نوزدهم تیر سال 1332 هجری شمسی:

 فقیه، فیلسوف و عارف برجسته، آیت الله «محمد علی زاهد قمشه ای» معروف به «ابوالمعارف» درگذشت. وی در حدود سال 1252 ه.ش در شهرضا (قمشه) در جنوب غربی اصفهان متولد شد و از کودکی کسب علم و دانش را آغاز کرد. پس از چندی به اصفهان رفت و با در مکتب اساتید بزرگِ این شهر با هوش سرشار خود، مراتب علمی را به سرعت طی کرد و در جوانی به مدارج عالی در فقاهت و فلسفه و حکمت رسید. اما این مقامات، روح کمال جوی آیت الله زاهد را اقناع نکرد و سال ها در کشورهای مختلف در پی کسب معرفت از سالکان و عارفان بزرگ به سفر پرداخت. او سرانجام پس از حدود چهل سال ، به زادگاهش بازگشت و به تدریس و خدمت بی دریغ به مردم پرداخت، به طوری که هنوز جایگاه والایی نزد مردم شهرضا دارد.

 

 

استقلال جزایر باهاما از انگلیس

50 سال پیش درچنین روزی، دهم ژوئیه سال 1973 میلادی:

جزایر باهاما - در آمریکای مرکزی - موفق به کسب استقلال از انگلیس شد و چنین روزی، روز ملی این کشور نام گرفت . جزایر باهاما در سال 1492 میلادی ، توسط کریستف کلمب، کاشف اروپایی کشف و ضمیمه اسپانیا شد. در قرون هفده و هجدهم میلادی ، انگلیس و اسپانیا بر سر تصاحب باهاما چندین بار با یکدیگر جنگیدند که سرانجام  در سال 1783 میلادی منجر به تصرف باهاما توسط انگلیس شد. باهاما از آن تاریخ ، مدت 190 سال تحت الحمایه انگلیس بود ، تا در سال 1973 میلادی به استقلال دست یافت و به عضویت سازمان ملل متحد درآمد . جزایر باهاما با مساحت 13935 کیلومتر مربع در اقیانوس اطلس ، در شمال کشور کوبا و جنوب شرقی آمریکا قرار دارد.

 

 

درگذشت مهدیه الهی قمشه ای، شاعر و محقق ادبیات عرفانی

7 سال پیش در چنین روزی، 19 تیرماه 1395 خورشیدی:

 مهدیه الهی قمشه‌ای، مولوی‌شناس، شاعر و محقق ادبیات عرفانی معاصر ایرانی درگذشت. مهدیه الهی قمشه‌ای متولد 1316 هجری خورشیدی است. وی به تحقیق در مثنوی مولوی و تحلیل و تفسیر ادبیات عرفانی و تطبیق آنها با موضوعات قرآنی می‌پرداخت و ابیات بسیار زیادی از مثنوی را از حفظ بود، و خود هم طبع شعری و ذوق ادبی داشته و «آتش» تخلص می‌کرد. وی از سن کودکی در خدمت پدر خود مهدی الهی قمشه‌ای، به شعر و ادب علاقه‌مند شده و شعر می خوانده‌ و با مثنوی الاطفال آشنا شده‌است. از اساتید وی علاوه بر پدر، «جلال همایی»، «شهابی»، «صدرالدین محلاتی»، «دکتر شفق» و «علامه محمدتقی جعفری» می‌توان نام برد. حسین الهی قمشه‌ای و مرتضی الهی قمشه‌ای نیز برادران این نویسنده هستند.آثار این شاعر عبارتند از، بهار عشق (منتخب اشعار)، معبد عشق (مجموعه اشعار)، کربلا وادی عشق. این شاعر و محقق نام‌آشنای ادبیات فارسی سرانجام 19 تیرماه 1395 شمسی درگذشت.