تقویم تاریخ؛ از ساخت برج پیزا تا شروع جنگ جهانی دوم

 آغاز احداث برج پیزا

 

849 سال پیش در چنین روزی، اول سپتامبر سال 1174 میلادی:

عملیات احداث برج معروف پیزا (Pisa) در شهر پیزای ایتالیا آغاز شد. هدف از ساختن این برج، نصب یک ساعت بزرگ بر بالای آن بود. اما مدتی بعد از شروع کار، این برج که ارتفاع آن 55 متر است، در حدود 5 متر از خط مستقیم منحرف شد. به همین دلیل این برج به برج کج پیزا معروف شده است. هم اکنون با تلاش مهندسین و کارشناسان کشورهای مختلف، انحراف این برج تا حدی اصلاح شده است.

 

 

 درگذشت شاه طهماسب اول، از شاهان سلسله صفوی

 

461 سال پیش در چنین روزی پانزدهم صفر سال 984 هجری قمری:

"شاه طهماسب اول" از شاهان سلسله صفوی درگذشت و به جای او "شاه اسماعیل دوم" بر تخت سلنت نشست. شاه طهماسب صفوی از یازده سالگی به پادشاهی ایران رسیده بود. او پس از تحمل چند سال بیماری و بعد از 54 سال سلطنت در 65 سالگی وفات یافت. شاه طهماسب، اگر چه از جهت کفایت و مملکت داری و فتوحات، قابل قیاس با شاه اسماعیل و یا شاه عباس، نیست لیکن به هر حال در عصر او از خاک ایران چیزی کاسته نشده و از تعرضات دشمنان خارجی جلوگیری کرده است. شاه طهماسب در ابتدای سلطنت خود به عیش و عشرت می ‏پرداخت ولی در اواسط عمر از عیاشی و لهو و لعب توبه کرد و به عبادت مشغول گشت و فرمان‏ هایی مبنی بر حفظ شعائر اسلام صادر نمود.

 

 

 درگذشت لوئی چهاردهم از مستبدترین پادشاهان فرانسه

 

308 سال پیش در چنین روزی اول سپتامبر سال 1715 میلادی:

لوئی چهاردهم از مستبدترین پادشاهان فرانسه درگذشت ونوه پنج ساله اش بر تخت سلطنت نشست. دوران سلطنت لویی پانزدهم 59 سال سال طول کشید و از این جهت یکی از طولانی ترین دوران سلطنت در میان پادشاهان اروپایی تا آن زمان را به نام خود ثبت کرد. دوره سلطنت طولانی لویی پانزدهم، عصر روشن‏فکری بود و نظرات اصلاحی بزرگانی چون مونتسکیو، روسو، ولتر و... در این دوره مطرح گردید و همراه با حوادث داخلی و خارجی، مقدمات انقلاب کبیر فرانسه را فراهم نمود. لویی پانزدهم سرانجام در دهم ماه مه ۱۷۷۴ م در سن ۶۴ سالگی درگذشت.

 

 

برگزاری کنگره ملل ستمدیده شرق در باکو

 

103 سال پیش در چنین روزی در اول سپتامبر سال 1920 میلادی:

کنگره ملل ستم‌دیده شرق در باکو برگزار شد. بعد از پیروزی انقلاب کمونیستی در روسیه در سال 1917م و تشکیل اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، حزب کمونیست این کشور، اتحادیه‌ای از احزاب انقلابی کشورهای دیگر به وجود آورد که اصطلاحاً کُمینْتِرْنْ خوانده می‌شد و وظیفه آن حمایت از انقلاب کارگری بود. در همین راستا، در اول سپتامبر 1920م در حدود دو هزار نفر از کشورهای روسیه، ترکیه، ایران و چین در کنگره‌ای تحت عنوان کنگره ملل ستم‌دیده شرق در باکو گرد هم آمدند. در این گردهمایی که توسط کُمینتِرن برگزار شد، رئیس کنگره در نطق افتتاحیه خود خواهان تشکیل شوراهای کارگری در همه جا شد.

 

 

آغاز جنگ جهانی دوم 

 

84 سال پیش، در روز اول سپتامبر سال 1939 میلادی:

با حمله ارتش آلمان نازی به لهستان، جنگ جهانی دوم آغاز شد. هیتلر با تکیه بر اندیشه های نژادپرستانه، توسعه طلبی های خود را توجیه می کرد. وی در مدت کوتاهی، قسمت اعظم خاک اروپا و بخشی از شمال آفریقا را اشغال کرد. در این حال ایتالیا و ژاپن، دو متحد آلمان در جنگ جهانی دوم نیز، به اشغال مناطقی دیگر در آفریقا و آسیا پرداختند. اما از اوایل سال 1943، پس از آنکه ارتش آلمان در شوروی با مقاومت شدید مردم این کشور روبرو و زمینگیر شد، سلسله شکست ها و عقب نشینی های آلمانی ها شروع شد و سرانجام در ماه مه 1945 آلمان، بدون قید و شرط تسلیم شد. اما مقاومت ژاپن در شرق آسیا تا هنگام بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی در ماه اوت 1945، ادامه یافت. در جنگ جهانی دوم، نزدیک به 40 میلیون نفر کشته شدند و میلیاردها دلار خسارت به کشورهای مختلف وارد آمد.

 

 

تشکیل کمیته استفاده از نیروی اتم در ایران

 

58 سال پیش در چنین روزی در دهم شهریور سال 1344 هجری شمسی:

کمیته استفاده از نیروی اتم در ایران تشکیل شد. در سال 1335، مجلس شورای ملی وقت، ایجاد «مرکز اتمی دانشگاه تهران» را تصویب کرد و در آذرماه 1344، راکتور پنج مگاواتی آموزشی و تحقیقاتی ایران، که از آمریکا خریداری شده بود آماده فعالیت شد و در سال 1345، در مرکز تحقیقات هسته‌ای امیرآباد تهران به کار گرفته شد و تاکنون نیز فعالیتش ادامه دارد.این راکتور به طور منظم مورد بررسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد در سال 1352 سازمان انرژی اتمی تشکیل شد و سریعاً برای احداث مجتمع‌های نیروگاه هسته‌ای وارد مذاکره با دولت های اروپایی شدند. در پی این مذاکرات دو شرکت آلمانی و فرانسوی متعهد به ساخت دو راکتور هسته ای هزار مگاواتی در بوشهر در جنوب ایران و تامین سوخت آن شدند. هر دو این شرکت ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی بر خلاف تعهداتشان ساخت این نیروگاه را نیمه کاره رها کردند. اما دانشمندان جوان ایرانی با همکاری سازمان انرژی اتمی روسیه نیروگاه بوشهر را که نخستین و نیروگاه هسته‌ای غیرنظامی تولید انرژی درخاورمیانه است راه اندازی نمودند و هم اکنون این نیروگاه در ایران مشغول به کار است.

 

 

کودتای معمر قذافی در لیبی

 

54 سال پیش در چنین روزی، اول سپتامبر سال 1969 میلادی :

در جریان یک کودتای نظامی، سرهنگ "معمر قذافی" در کشور لیبی به قدرت رسید. قبل از این کودتا، لیبی با رژیم سلطنتی اداره می شد و ادریس اول پادشاه این کشور بود. در ایامی که ادریس به قصد معالجه در ترکیه اقامت داشت، گروهی از افسران جوان به رهبری سرهنگ معمر قذافی با یک کودتای نظامی، او را خلع و رژیم جمهوری سوسیالیستی را در لیبی، مستقر کردند. از آن پس لیبی به شوروی گرایش یافت و چندی بعد صنعت نفت و بانک های لیبی، ملی اعلام شد. پس از فروپاشی شوروی، قذافی به تدریج به غرب متمایل شد و منابع نفت لیبی را در اختیار شرکت های غربی گذاشت. حکومت مستبدانه قذافی در جریان موج بیداری اسلامی در این کشور، پس از شش ماه مقاومت در برابر انقلابیون ، در 21 اوت 2011 سرنگون و وی کشته شد. لیبی در ساحل جنوبی دریای مدیترانه و در شمال آفریقا قرار دارد.

 

 

وقوع بزرگترین زلزله تاریخ

 

100 سال پیش در چنین روزی اول سپتامبر سال 1923 میلادی:

زلزله بسیار شدیدی ژاپن را لرزاند و ویرانی های زیادی به جا گذاشت. در این زمین ‏لرزه به مقیاس ۸،۳ ریشتر بیش از ۱۴۰ هزار نفر کشته شدند. قدرت این زلزله به حدی بود که گستردگی آن تا مناطقی از توکیو و یوکاهاما را دربرگرفت. علاوه بر آمار سنگین تلفات، جمع کثیری از مردم ژاپن بی‏ خانمان شده و خسارات بسیاری اعم از تخریب و آتش‏ سوزی به منازل مسکونی وارد شد.